
یونجه با نام علمی Medicago sativa گیاهی است وحشی و خودرو ،علفی، پایا و از تیره پروانهواران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا یک متر میرسد.میوه ی «یونجه» مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن است. «یونجه» ریشهای بسیار عمیق دارد که تا 3 متر به عمق زمین نفوذ میکند، در نتیجه ویتامینها و مواد معدنی را از خاک تهیه میکند. این گیاه از علفهای خوب مراتع است و بهترین نوع آن سبز املس (نرم) است.این گیاه در اکثر نقاط جهان رشد میکند و در بعضی نواحی معتدل آسیا و شمال آفریقا میروید که انواع و اقسام دارد یونجه امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام میخورد، درحالیکه در گذشته استفادههای فراوان از این گیاه پرفایده میشده است.این گیاه که عمدتاً در آسیا کشت میشود از اولین گیاهان دارویی شناختهشده برای بشر است.
یونجه با دلایلی محکم به عنوان "پادشاه تمام غذاها" نامگذاری شده است و دارای ویتامین های ضروری A، C، D، E، K می باشد. همچنین حاوی طیف کامل ویتامین B نیز می باشد و شامل مس، فولات، منگنز، تیامین، آهن ومنیزیم است.علاوه بر این نیز دارای ریبوفلاوین، نیاسین، بیوتین، اسید فولیک، پتاسیم، فسفر و کلروفیل است.در نهایت، دارای محتوای بالایی از ترکیبات گیاهی زیستی فعال است در مقایسه با سایر گیاهان، برگ یونجه حاوی اسیدهای آمینه و همچنین پروتئین بسیار زیاد است.
مزاج یونجه تازه در درجه ی اول گرم و تر و نوع خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا 5 سال باقی میماند.
خواص یونجه
سرشار از ویتامین: گیاه یونجه را به دلیل دارا بودن انواع ویتامینها، مواد معدنی و پروتئینها سلطان گیاهان مینامند. مقدار ویتامین C آن 2 برابر «جعفری» و 4 برابر «لیموترش» است و ویتامین A آن از «شب کوری» جلوگیری میکند. یونجه همچنین مقداری ویتامین D داشته و سرشار از ویتامین K است که خوردن آن از خونریزی جلوگیری میکند و پخته آن برای رفع یبوست مفید است.
رفع مشکلات گوارش: مصرف منظم گیاه یونجه به بسیاری از مشکلات گوارشی کمک می کند. مشکلاتی همچون درد های شکمی ناشی از گاز،زخم معده، ورم معده و گاستریت، تهوع، سوء هاضمه، یبوست و تحریک اشتها.این گیاه حاوی هشت آنزیم است که هضم کلی را ترمیم می کنند همچنین، از آنجایی که به خانواده بنشن تعلق دارد، محتوای فیبر آن به طور طبیعی عملکرد سیستم گوارش را آسان می کند.با این حال، به منظور کمک به هضم، باید آنرا به عنوان جوانه، دانه، آب، و یا به عنوان برگ های خشک شده در چای، قرص و یا بصورت پودر فرم گرفته شده اضافه کرد.
سلامت پوست: مصرف منظم یونجه در کمال شگفتی با بیماری های پوستی مبارزه می کند. این جوانه در درمان اگزما و پسوریازیس بسیار موثر است. برای کسانی که در حال مبارزه با خشکی پوست هستند، مصرف کمی یونجه کمک بزرگی خواهد بود محتوای کلروفیل و محتوای ویتامین A، پوست را نرم و مطمئن می سازد که پوست به خوبی مرطوب شود. یونجه برای پاکسازی پوست بسیار مفید می باشد. شما می توانید از گیاه یونجه برای تجزیه باکتری ها استفاده کنید. یونجه باعث می شود تا رنگ پوست شما روشن شده و سلول های مرده از روی پوست شما دفع شود.
کاهش کلسترول: کنترل سطوح کلسترول در بدن ،از ویژگیهای جوانه و دانه یونجه محسوب می شود. یونجه باعث کاهش سطوح کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب در بدن می شود. در نتیجه، مصرف منظم یونجه به کاهش احتمال بیماری های قلبی کمک فراوانی میکند. یونجه جذب کلسترول در روده را کاهش می دهد و به دفع ترکیبات مورد استفاده برای انباشتگی کلسترول کمک می کند.
افزایش میل جنسی: یونجهی پخته شده ملین و خشک آن قابض است، تازه ی آن نفاخ و افزاینده شهوت است.
افزایش شیر مادر: خوراک یونجه شیر و منی را زیاد میکند به خصوص تخم یونجه. یونجه باعث افزایش تولید شیر در مادران شیرده می شود. ترکیبات موجود در یونجه برای سلامتی بسیار مفید می باشند.
قطع خونریزی: یونجه دارای منبع غنی از ویتامین کا، آهن و کلروفیل می باشد که برای جلوگیری از خونریزی بسیار مفید می باشد. شما می توانید روی یونجه به عنوان یک داروی گیاهی برای جلوگیری از خونریزی لثه حساب کنید.
ضد افسردگی: یونجه موجب آرام شدن سیستم عصبی می شود. شما می توانید برای رهایی از بیماری افسردگی و تنش های جسمی از یونجه کمک بگیرید. دمنوش یونجه برای این امر مفید می باشد. شما می توانید با مصرف یونجه استرس خود را کاهش دهید. یونجه یک درمان گیاهی برای اختلالات خواب نیز به حساب می آید. اگر دارای اضطراب و افسردگی هستید بهتر است به صورت روزمره یونجه را در رژیم خود قرار دهید.
افزایش اشتها: یونجه را می توان برای افزایش اشتها استفاده نمود، یونجه سرشار از مواد مغذی می باشد. شما می توانید برای افزایش اشتها یونجه را به صورت دمنوش قبل از خوردن غذا میل کنید. در طب سنتی چینی از برگ یونجه برای تحریک اشتها استفاده می کرده اند.
کاهش فشار خون: سطح فشار خون بالا در بدن در صورت مراقبت نکردن بسیار خطرناک می باشد. نوشیدن یک فنجان چای یونجه می تواند به کاهش سطح فشار خون کمک کند.
مبارزه با سرطان: سرطان بیماری کشنده ای می باشد که هر ساله صدها نفر جان خود را به خاطر این بیماری از دست می دهند. یونجه دارای کاوانانین و اسید آمینو می باشد که نقش مهمی در پیشگیری از سرطان بازی میکنند.این گیاه فوق العاده شامل فیتواستروژن و ترکیبات گیاهی است که به افزایش سطح استروژن کمک میکند ؛ مطالعات نشان می دهد که این ترکیبات خطر مرگ و عود بیماران مبتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد.یونجه همچنین باعث می شود که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کاهش پیدا کند. یونجه به دلیل داشتن کلروفیل و کاناوانین می تواند از رشد تومورها جلوگیری کند.
برطرف کردن رعشه: استفاده از یونجه ی پخته شده دو مرتبه در روز به صورت ضماد به رفع رعشه کمک می کند.
سلامت مو: اگر پوست سر شما پوسته پوسته می شود می توانید یونجه را در رژیم غذایی خود قرار دهید. ویتامین ها و هورمون های تشکیل دهنده گیاه یونجه گردش خون را افزایش می دهد و آنتی اکسیدان ها را برای فولیکول های مو فراهم می کند. و محکم و سالم بودن مو را تضمین می کند.اگر می خواهید موهای درخشانی داشته باشید بهتر است از یونجه استفاده کنید. یونجه باعث انعطاف پذیری موهای شما می شود. مواد مغذی دیگر نیز در بهبود و درمان ریزش مو بسیار عالی هستند یکی دیگر از مواد مغذی مفید موجود در یونجه، سیلیس است که باعث رشد موهای سالمتر می شود. یونجه دارای منبع عالی از امگا سه می باشد که باعث می شود موهای شما به صورت طبیعی مرطوب شود. یونجه علاوه بر موارد ذکر شده برای موهای خشک و شکننده نیز مفید است.
پیشگیری از ابتلا به روماتیسم: مواد مغذی یونجه اثرات ضد روماتیسمی دارد و از ابتلا به آرتروز و آرتریت، همچنین مسمومیت ناشی از فلزات سمی پیشگیری می کند.
تقویت کننده سیستم ایمنی: مصرف یونجه می تواند مقاومت طبیعی بدن در برابر بیماری ها را بالا ببرد . استفاده آن به صورت منظم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
مفید برای مشکلات دستگاه ادراری: یونجه به دلیل داشتن خواص مدر باعث می شود تا از اختلالات کلیوی جلوگیری شود. شما می توانید برای جلوگیری از عفونت دستگاه ادراری از یونجه استفاده کنید. مصرف یونجه می تواند برای کسانی که در معرض شرایط سخت کلیوی هستند مفید باشد.علاوه بر این، باعث تسکین کراتینین می شود. این باعث می شود تا آب بدن ذخیره شود ؛ از آن جایی که این گیاه غنی از ویتامین E،C،A و روی می باشد، در درمان سنگ های کلیه بسیار اثربخش می باشد. برای درمان و پیشگیری از سنگ های کلیه هم می توانید از جوانه و هم برگ های آن استفاده کنید.همچنین کلیه های کم کار با استفاده منظم از یونجه بهبود می یابند. که موجب کاهش سطح اوره خون می شود.
پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان: بدن انسان نیاز به ویتامین K دارد تا از کلسیم به درستی استفاده کند.محتوای ویتامین K بالا در یونجه مناسب سلامت استخوان است. یونجه همچنین دارویی است که می تواند شما را در برابر پوکی استخوان محافظت کند.
کنترل قند خون: از آنجا که مصرف یونجه باعث کاهش سطوح قند خون می شود، می تواند از دیابت نوع دو پیشگیری کند و حتی آن را درمان کند،ادرار آور بودن آن نیز می تواند به این موضوع کمک کند.یونجه با افزایش آزاد سازی انسولین از پانکراس به تنظیم قند خون می پردازد.سطح قند خون تنظیم شده برای درمان دیابت ضروری است ،همچنین مصرف یونجه باعث کاهش وابستگی به انسولین میشود.
بهبود علائم یائسگی: کمبود استروژن علت اصلی یائسگی است ، از آنجایی که گیاه یونجه دارای فیتواستروژن است، برای زنان یائسه بسیار مفید می باشد.اگر در مرحله یائسگی قرار دارید بهتر است برای تسکین دردهای دوره یائسگی از یونجه استفاده کنید. مطالعات نشان می دهد که مصرف این گیاه می تواند تعرق شبانه را کاهش دهد و همچنین به دلیل دارا بودن ژنستئین، کومسترول و بیوکانین می تواند باعث از بین رفتن گرگرفتگی ها شود. همچنین این گیاه برای درمان خشکی واژن و پوکی استخوان پس از یائسگی موثر است.
مفید برای قاعدگی: یونجه قاعده آور و مدر حیض است به ویژه اگر در حمام یا بعد از آن خورده شود.همچنین با خشکی واژن، سردرد، از دست دادن میل جنسی و تغییرات خلقی مبارزه می کند ؛ زنان مبتلا به خونریزی شدید قاعدگی، می توانند از یونجه بهره مند شوند.همچنین ویتامین K موجود در یونجه ویتامین انعقاد خون است و می تواند باعث جلوگیری از خونریزی بیش از حد شود.
پاکسازی بدن از سموم: تجمع سم ها در بدن ممکن است منجر به تاثیرات پیشرفته ای بر سلامتی و زیبایی شود. خوردن یونجه یا مصرف منظم مکمل های یونجه می تواند این سموم را از بدن دفع کند.یونجه را می توان برای پاکسازی بدن استفاده نمود.یونجه باعث می شود تا بدن شما از داخل سالم باشد.
کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلب و عروق: یونجه به عنوان یک رقیق کننده خون نیز در نظر گرفته می شود.تصلب شرائین ممکن است منجر به بیماری های قلبی شود. یونجه می تواند از تصلب شرائین پیشگیری کند و موجب کاهش بیماری های قلبی شود.
پیشگیری از کم خونی: کم خونی به وسیله کمبود آهن و تولید خون ضعیف به وجود می آید. خوشبختانه، یکی از مزیت های جالب یونجه هم درمان و پیشگیری از کم خونی می باشد. مصرف یونجه میتواند تولید خون را تقویت کند . افرادی که دارای سطح آهن کم در بدن می باشند باید یونجه را در رژیم غذایی خود بگنجانند.جالب است بدانید که پزشکان گیاهی در آمریکا در قرن نوزدهم از گیاه یونجه برای درمان کم خونی استفاده می کردند.
ضد پیری: اگر می خواهید یک منبع عالی از آنتی اکسیدان های مختلف داشته باشید بهتر است یونجه مصرف کنید. یونجه باعث می شود تا رادیکال های آزاد در بدن کنترل شود.وجود رادیکالهای آزاد موجب پیری زودرس می شود. آنتی اکسیدان های یونجه می تواند سلامت بدن را بالا برده و از بیماری های قلبی و سرطان جلوگیری می کند.
از بین بردن تورم: ضماد کوبیده ی آن اگر با عسل ترکیب شود محلل ورم سرد است و اگر با سرکه ترکیب شود محلل ورم گرم می باشد. همچنین مداومت در خوردن شربت یونجه چاقکننده و مولد خون صالح است.
کمک به انعقاد خون: ویتامین کا ویتامین انعقاد خون است.ویتامین کا موجود در یونجه باعث می شود تا انعقاد خون در بدن یهتر صورت بگیرد. برای جلوگیری از خونریزی بینی و خونریزی های رحمی می توان از جوانه و برگ یونجه استفاده نمود.
کمک یه کاهش وزن: هنگامی که جوانه یونجه را مصرف کنید مقدار زیادی از نیاز شما به غذاخوردن فراهم و تامین می شود. از جوانه یونجه در سالاد ها، ساندویچ، سوپ و سیب زمینی سرخ شده استفاده کنید زیرا کالری بسیار کمی دارد.همچنین از طریق خاصیت سم زدایی خود سموم را از بدن دفع کرده و موجب کاهش وزن میشود.یونجه دارای فیبر و پروتئین می باشد که یک میان وعده عالی برای کاهش وزن می باشد.
سرعت بخشیدن به روند بازیابی سلامتی: مواد مغذی موجود در یونجه برای سلامت کلی بدن مفید است. یونجه برای ترمیم بافت ها موثر می باشد،یونجه دارای ویتامین ها و مواد معدنی می باشد.این گیاه دارای هشت اسید آمینه ضروری بدن است.
خواص عرق یونجه:
* معالج رعشه و ناراحتیهای عصبی
* چاقکننده
* نیروبخش
* کاهش قند خون
* ضد شبکوری
* درمان نرمی استخوان
* تصفیه خون
* نرمکننده سینه
* قابض
* ازدیاد شیر مادران
* قاعدهآور
* موثر در ترک اعتیاد
* دارای ویتامین آ و ب
موارد احتیاط
- مهم است که یونجه را در حد اعتدال مصرف کنیم تا از عوارض جانبی ناخواستهی آن جلوگیری کنیم. به عنوان مثال، مصرف زیاد از حد یونجه ممکن است به اختلال جدی در گلبولهای قرمز خون منجر شود.
- استفاده از یونجه در مقادیر بیش از آنچه که معمولا در یک وعده غذایی باید مصرف شود، احتمالا در طول بارداری و شیردهی، بدون ریسک نیست. شواهدی وجود دارد که یونجه ممکن است مانند منبع استروژن عمل کند و این بر روی بارداری تاثیر می گذارد.
- در مورد بیماری های سیستم ایمنی بدن مانند ام اس(MS)، لوپوس و ...:یونجه ممکن است سبب شود که سیستم ایمنی بدن فعال تر شود و این می تواند علائم بیماری را افزایش دهد.
- اگر شرایطی دارید که با قرار گرفتن در معرض استروژن ممکن است بدتر شود، از یونجه استفاده نکنید.شرایطی مانند ابتلا به بیماری های حساس به هورمون، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروئید رحم.
- اگر دچار دیابت هستید و یونجه مصرف می کنید، سطح قند خون خود را دقیقا کنترل کنید.چرا که یونجه قند خون را کاهش می دهد و در صورت مصرف همزمان با داروهای دبابت ممکن است افت قند خون را به همراه داشته باشد.