

یکی از بیماریهایی که امروزه تعداد زیادی از مبتلایان را به خود اختصاص داده است بیماری کبد چرب میباشد.از آنجا که کبد به نوعی فیلتر بدن محسوب می شود وبه طور طبیعی دارای مزاج گرم و تر می باشد، سرد شدن آن موجب کاهش توانایی کبد برای تحلیل و متابولیزه کردن چربی ها می شود و این امر انباشتگی چربی در بافت کبد و پیدایش کبد چرب را به دنبال دارد.
.مصرف ترشی ها (سرکه، آبغوره، ترشی های خانگی) و خوراکی های سرد (ماست، دوغ ترش، خیار، کدو…) از سبب های سرد شدن کبد است. نوشیدن مایعات سرد نیز به تدریج موجب سرد شدن کبد می شود. کسانی که به طور مادرزادی دارای مراج سرد باشند باید در مصرف این خوراکی ها احتیاط بیشتری داشته باشند.
در طب سنی پیشنهادات زیادی برای استفاده از گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب مطرح شده است اما به جرات میتوان گفت با خوردن هر نوع داروی گیاهی و طبیعی برای درمان کبد چرب، اگر شما مثل سابق به سبک غذا خوردن و بی تحرکی خود ادامه دهید، نه تنها درمان حاصل نمیگردد بلکه حتی شرایط شما ممکن است هر روز بدتر و بدتر شود. به همین دلیل داشتن سبک زندگی سالم، مکمل سایر درمانهای شما در کنترل و درمان و پیشگیری چرب شدن کبدتان خواهد بود.
خوراکی های مفید برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب
- لیمو ترش
- سبزیجات بخصوص خرفه و اسفناج
- زرشک
- شاتوت
- غلات سبوس دار
- انگور
- کرفس
- دارچین
- شنبلیله
- بالنگ
- زغفران
- زنجبیل
- زردچوبه
- عرق کاسنی
- دمنوشهای خنک کننده کبد مثل چای ترش و میوه گل نسترن
- افزودن رب انار و آلو بخارا به تمامی غذاها
نکات توصیه ای در مورد کبد:
- بجای استفاده از گوشت های غلیظ از گوشت گوسفند، مرغ محلی و بلدرچین استفاده کنید!
- به جای عدس از نخود و غذاهای حاوی آن استفاده نمائید.
- متاسفانه کبد چرب در مراحل اول بدون علامت و بی سرو صداست و بسیار از مردم ابتلا به کبد چرب در درجه یک را متوجه نمی شوند!
- از میان تنقلات، مصرف پسته و بادام در حد معمول مفید است ولی مصرف گردو به تنهایی نامناسب است و می تواند عارضه را تشدید کند.
- کسانی که از زردچوبه به عنوان چاشنی استفاده می کنند، کبد مقاوم تری در برابر ابتلا به بیماری کبدچرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است.
درمان کبد چرب با زردچوبه
یک محقق طب سنتی با معرفی زردچوبه به عنوان گیاهی با مزاج گرم و خشک گفت: «مصرف زردچوبه به مبتلایان به کبد چرب و خونریزیهای گوارشی، سرطان کولون و آلزایمر توصیه میشود.». جالب است بدانید که زردچوبه سرشار از آنتی اکسیدانها است. زردچوبه از انباشته شدن چربی جلوگیری میکند و برای درمان کبد چرب مناسب است. همچنین زردچوبه توانایی بدن را برای هضم چربیها بهبود میبخشد به طوری که از تجمع آنها در کبد جلوگیری میکند.
چطور باید از زردچوبه به عنوان گیاه دارویی استفاده کنیم؟
برای درمان کبد چرب باید زردچوبه را داخل کپسول کرده و بعد از غذا میل یا آن را با عسل مخلوط و هر روز مقداری مصرف کنند اما در افراد گرم مزاج مصرف زرد چوبه به این شکل میتواند باعث رفلاکس و کهیر شود، با این حال هرگز توصیه نمیکنیم این افراد مصرف این ادویه را کنار بگذارند بلکه میتوانند از آن به میزان کمتر در غذها استفاده کنند.
درمان گیاهی کبد چرب با نوشیدنی زردچوبه
از این شربت میتوان روزانه 4 لیوان و در وعدههای صبح، ظهر، عصر و شب میل کرد (1).
مواد لازم:
- زردچوبه 50 گرم؛
- زنجبیل 15 گرم؛
- دارچین 15 گرم؛
- زیره 20 گرم؛
- عسل نیم کیلو.
طرز تهیه شربت زردچوبه
- برای تهیه این شربت ابتدا ادویهها را نیم کوب کرده و داخل 2 لیتر آب معدنی میریزیم.
- اجازه میدهیم به مدت 12 ساعت تا یک روز بماند.
- سپس به مدت 10 دقیقه با حرارت ملایم میجوشانیم.
- پس از متعادل شدن حرارت تا 50 درجه سانتی گراد، شربت را صاف کرده و به آن عسل اضافه میکنیم.
- شربت را هم میزنیم تا قوام بیاید سپس در ظرف شیشهای میریزیم.
- برای تهیه یک لیوان از این شربت 3 تا 4 قاشق غذاخوری از آن را داخل لیوان ریخته و بقیه را آب جوشیده ولرم اضافه میکنیم.
خاکشیر یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان و پاکسازی کبد چرب است، برای این منظور باید خاکشیر را با ترنجبین مخلوط کنید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین در درمان سودا و بلغم تأثیر به سزایی دارد هم چنین این ترکیب، بهترین نرم کننده مزاج های خشک (صفرا و سودا) میباشد. یعنی رطوبت دهنده به بدن هستند. همچنین خاکشیر با آب پنیر (ماء الجبن)، دارویی ضد سودا و ضد صفرا است و مفتح قوی کبد به خصوص بازکننده مسیرهای کبدی به خصوص سودا می باشد.
درمان کبد چرب با خاکشیر
خاکشیر یکی از گیاهانی بسیار مفید است که میتوانید از آن برای درمان انواع بیماریها استفاده کنید. همچنین مصرف خاکشیر برای درمان کبد چرب و پاکسازی آن بسیار مفید است. این دانهها کبد را از چربی پاکسازی میکنند و به درمان آن میپردازند. خاکشیر با آب ولرم و کمی ترنجبین، یک شربت مناسب برای درمان مزاج های خشک ( صفرایی و سودایی ) است و میتواند در درمان کبد چرب نیز موثر واقع شود.
طرز تهیه خاکشیر برای درمان کبد چرب
برای این منظور بایستی خاکشیر را با ترنجبین مخلوط کنید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین به خصوص در درمان سودا و بلغم تأثیر به سزایی دارد. هم چنین این ترکیب، بهترین نرمکننده مزاج های خشک (صفرا و سودا) میباشد. یعنی رطوبت دهنده به بدن هستند.
درمان کبد چرب با لیموترش
نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز میتواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد. از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به عنوان یک آنتی اکسیدان میتواند نقش موثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد. مصرف لیمو کمک میکند تا آنزیم تولید کبدی به نام گلوتاتیون زیاد شود. گلوتاتیون (Glutathione) باعث خنثی کردن سموم میشود.
روش استفاده:
- لیمو را نصف کردن سپس آب آن را بگیرید.
- با یک لیوان آب مخلوط کنید و روزی 2 الی 3 بار به مدت چند هفته مصرف کنید.
- درمان کبد چرب با سرکه سیب
سرکه سیب طبیعی یکی از بهترین روشهای خانگی برای درمان کبد چرب است. سرکه سیب کمک میکند چربی انباشته شده در داخل و اطراف کبد از بین برود. همچنین سرکه سیب باعث کاهش وزن شما میشود.
روش استفاده:
- یک قاشق چای خوری سرکه سیب را در یک لیون آب گرم بریزید.
- در صورت تمایل به آن عسل اضافه کنید.
- قبل و بعد از غذا مصرف کنید این کار را برای چند ماه انجام دهید.
- درمان کبد چرب با دمنوش قاصدک
گیاه قاصدک (Dandelion) یک تونیک قدرتمند برای کبد شما میباشد، از این رو برای درمان بیماری کبد چرب استفاده میشود. قاصدک به سمزدایی و سوخت و ساز چربیهای انباشته شده در کبد کمک میکند. همچنین عصاره برگ قاصدک به پیشگیری و درمان کبد چرب کمک میکند.
طرز تهیه دمنوش قاصدک:
- اضافه کردن 1 قاشق چایخوری ریشه قاصد خشک شده به یک فنجان آب گرم و به مدت 10 دقیقه بگذارید.
- برای طعم بهتر به آن عسل اضافه کنید و 3 بار هفته مصرف کنید این کار را برای چند هفته انجام دهید.
- همچنین میتوانید برگ قاصدت را به سالاد خود اضافه کرده یا آن را بپزید و سپس مصرف کنید.
- درمان کبد چرب با چای سبز
نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر چشمگیری در پیشگیری از تجمع و رسوب چربیها در اطراف کبد دارد، همچنین مصرف این گیاه به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک شایانی میکند. درمانگران چینی نیز بر این باورند که نوشیدن چای سبز به صورت مستمر میتواند مانع از ابتلا به سرطان کبد شود. همچنین مصرف چای سبز از انباشته شدن چربی در بدن جلوگیری میکند.
روغن زیتون مفید برای کبد
روغن زیتون سرشار از اسید های چرب امگا 3 است. این روغن در مقایسه با دیگر روغنها نظیر مارگارین و کره سالمتر است. تحقیقات نشان داده است که روغن زیتون برای کاهش سطح آنزیمهای کبدی و کنترل وزن مفید است.
درمان گیاهی کبد چرب با سیر
بسیاری از سیر و یا پودر آن به عنوان طعم دهنده غذا استفاده میکنند؛ اما تحقیقات نشان میدهد که سیر میتواند باعث کاهش وزن شود. بنابراین استفاده از مکمل پودر سیر را به شما توصیه میکنیم.
زنجیل و کمک به درمان چربی کبد
یکی دیگر از شیوههای کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندامهای داخلی، گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته 2 تا 3 بار زنجبیل استفاده میکنند، میتوانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش جذب چربیها بهرهمند شوند.
برای این منظور میتوانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعدههای غذایی میل کنید. به اعتقاد برخی از درمانگران شیوههای طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماریهای کبد به ویژه کبد چرب موثر است. نوشیدن این دمنوش میتواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود.
مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعدههایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد. همچنین میتوانید با جوشاندن برشهای زنجبیل در چای سبز یا آب، چای زنجبیل درست کنید.
درمان گیاهی کبد چرب با کنگر فرنگی
کنگر فرنگی یا آرتیشو مصرف غذایی داشته و در طب سنتی مصرف این گیاه سابقه طولانی در درمان اختلالات کبدی و صفرا دارد. این گیاه دارویی شامل اسیدهای سینارین، فلونیک و کافئیک لاکتونهای سزکوییترپن، فلاونوییدها اینولین فیتواسترولها، مواد معدنی، ویتامین و آنزیمها میباشد. عصاره برگ گیاه دارای اثر آنتیاکسیدانی و محرک سلولهای کبدی است.
کاهش جذب چربی با گیاه خارمریم
گیاه خارمریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماریهای کبدی استفاده میکنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، میتواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (LDL)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد. به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب میشناسند و مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر میدانند.
گیاه دارویی خارمریم در درمان بسیاری از بیماریها از جمله سرطان، ایدز، هپاتیت و مسمویتهای کبدی موثر تشخیص داده شده است. از جمله میتوان به اثرات آنتی اکسیدانی، آنتی ویروسی، ضد التهابی، تقویت کننده سیستم ایمنی اشاره نمود.
طرز تهیه دمنوش خارمریم
3.5 گرم دانه خارمریم را در 150 سی سی آب جوش به مدت 10 تا 15 دقیقه دَم و روزانه 3 بار (نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی) مصرف کنید.
مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی میتواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلولهای کبدی را افزایش دهد.
درمان گیاهی کبد چرب با دارچین
مطالعات بسیاری بر اثربخشی دمکرده دارچین و همچنین مکمل دارچین بر روی کبد چرب انجام شده است و تقریباً اکثر آنها تأثیر مثبت این ادویه خوراکی بر کبد چرب را تأیید کردهاند. دارچین نیز مشابه زردچوبه بهتر است به صورت آسیاب نشده استفاده شود (2).
رزماری و کمک به درمان کبد چرب
رزماری با طعم و عطر خوشی که دارد برای استفاده در غذاها و یا کنار آنها بسیار مفید است. این گیاه خوشبو خاصیت ضد التهابی دارد و به این منظور برای کاهش دردهای مفصلی و یا کوفتگی ها از آن استفاده میشود. در بعضی از مطالعات صورت گرفته، اثر درمانی آن برای کبد چرب نیز ثابت شده است (3).
درمان چربی کبد با سرکه انگبین
استفاده روزانه یک لیوان سرکه انگبین میتواند به درمان کبد چرب شما کمک کند. سرکه انگبین از ترکیب دو واحد عرق نعناع، یک واحد سرکه طبیعی و دو واحد عسل بدست میآید و با سکنجبین درست شده از شکر کاملا متفاوت میباشد.
عرق کاسنی و پاکسازی کبد
کاسنی یکی از گیاهان و عرقیجات معروف در طب سنتی ایران از گذشته تا کنون است. این مادهی غذایی با طبعی سرد، برای پاکسازی کبد از سموم مفید است و با دارا بودن خاصیت پروبیوتیکی، دستگاه گوارش را تنظیم میکند. خوردن روزانه 7 برگ کاسنی و یا یک استکان عرق کاسنی برای داشتن کبدی سالم توصیه میشود.
عرقیات گیاهی مفید برای کبد
عرق گیاهی شاهتره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار میآیند. این نوشیدنیهای گیاهی از آنجا که طبعی سرد وتر دارند، موجب کاهش میزان کلسترول خون میشوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک میکنند.
هر نوع عرقیجات گیاهی در درمان بعضی از بیماری ها موثرند. به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یک تا 2 لیوان ازیکی از عرقیات شاهتره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آنها میتواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماریها را به صفر برساند.
سایر گیاهان دارویی که برای کبد مفید است
- گل بنفشه؛
- شیرین بیان
- آواکادو؛
- عرق شاهتره؛
- خارخاسک؛
- زعفران؛
- ترنجبین؛
- تخم گشنیز؛
- کامبوجا؛
- گل گاوزبان؛
نمونه هایی از نسخه های طب سنتی برای درمان کبد چرب
- اگر کبدتان چرب است کافی است هر روز صبح ناشتا نصف لیوان آب سیب، نصف لیوان آب کرفس و نصف لیمو ترش تازه را با هم مخلوط کنید و نوش جان کنید
- برای درمان کبد چرب گرید یک، برگ های سبز کاهو، سبزی جعفری، سبزی شاهتره و سبزی کاسنی را با همراه غذا بخورید و برای درمان سنگ صفرا جوشانده سبوس (یک قاشق در یک لیوان آب به مدت ۵ دقیقه بجوشد)، ترشی سبزی تره (مخصوصا تره فرنگی) یک قاشق با غذا، خوردن عناب مخلوط با عسل روزی ۱۴ عدد. همچنین رعایت پرهیزها بسیار مهم است و ۵۰ درصد درمان به آنها بستگی دارد.
- خوردن نخود آب که به همراه ادویه جات گرم مثل دارچین و زعفران درست شود و در آن شوید وجود داشته باشد، می تواند غلظت مواد داخل کبد را کم کند. برای درست کردن نخودآب می توان از آب گوشت (گوسفندی)، نخود و برنج استفاده کرد.
شربت کاسنی و آبلیمو با عسل
صرف شربت عسل، آب لیمو و کاسنی روزی یک لیوان صبح ناشتا و یک لیوان آخر شب جهت درمان این بیماری و تسریع در سیر بهبودی آن مؤثر است البته باید توجه داشت که برای این راهکار باید یک و نیم لیوان آب لیموی تازه را با یک قاشق مرباخوری عسل و چهار و نیم لیوان کاسنی مخلوط کرد تا بتوان طی شبانه روز مصرف آن را مدنظر قرار داد.
- سیاهدانه
صرف یک قاشق چایخوری سیاه دانه در صبح و شب نیز توصیه می شود البته سیاه دانه باید حتماً جویده شود و اگر همراه با کمی عسل طبیعی مورد استفاده قرار گیرد اثر زیادتری را بر جای خواهد گذاشت.
- سیب
صرف روزانه 2 الی 3 عدد سیب کامل صبح ها قبل از صبحانه و آخر شب می تواند در درمان این بیماری استفاده شود.
- سالاد
صرف پیوسته سالاد کاهو، کلم، هویج، روغن زیتون و آبغوره هفته ای 5 بار توصیه می شود.
- مصرف شربت عسل، آب لیمو و کاسنی روزی یک لیوان صبح ناشتا و یک لیوان آخر شب جهت درمان این بیماری و تسریع در سیر بهبودی آن مؤثر است
- ترکیب 4 بذر
۱۰ گرم تخم کاسنی، ۱۰ گرم تخم خرفه، ۱۵ گرم تخم خربزه به اضافه ۱۰ گرم تخم خیار را با هم نیمکوب کرده و کمی از آن را از شب در عرق کاسنی و شاه تره خیسانده و صاف کنید و صبح آن را مصرف کنید. بعد از ظهر نیز از این مخلوط ۴ بذر دوباره در عرق کاسنی و شاهتره خیسانده و مصرف کنید. بهتر است که مصرف این دارو با غذا فاصله داشته باشد و پس از خوردن دارو نیز تا یک ساعت غذا نخورید.