ترنجبین

ترنجبین Manna of hedysarum  صمغی است شیرین كه به صورت شبنم روی گیاه خارشتر می نشیند.این صمغ در اثر فعاليت نوعي حشره سخت بالپوش بر روي سرشاخه‌هاي گياه خارشتر ايجاد مي‌شود و حاوى تركيبات قندى مختلفى چون گلوكز و فروكتوز، سوكروز و ترى ساكاريد است كه به راحتى در آب حل مى‌شوند. در یک بررسی که توسط مركز تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی خراسان انجام شد، مشاهده شد که این شیرابه‌های قندی در نتیجه عمل حشره ای به طور طبیعی و با ایجاد شكاف به خارج تراوش می شود. در فارسی به آن تر انگبین یعنی عسل تر می گویند و در عربی آن را ترنجبین می نامند.

گیاه خارشتر درختچه یا بوته خاری است که در بیابان ها و دشت های كم ارتفاع ایران مانند خراسان، یزد، تبریز، زرند، اطراف قم و بوشهر به طور خودرو فراوان دیده می شود.طبیعت ترنجبین گرم و تر است. ادرارآور و ضد سیاه‌سرفه و تب و لرز است . 

خواص ترنجبین

درمان زردی نوزادان: استفاده از ترنجبین برای درمان زردی نوزاد بسیار موثر است. این دارو برای نوزاد یک ملین و مسهل لطیف است و برای درمان و پاکسازی دستگاه گوارش از اخلاط و خونابه ‏های بازمانده از دوران جنینی، معده و روده نیز استفاده می شود ، با این روش بسیاری از بیماریها از جمله بیماری‏های ویروسی و عفونی در او کمتر شده و سیستم ایمنی اش از همان بدو تولد فعال می‏ شود . با مصرف ترنجبین اشتهای نوزاد برای شیر خوردن بیشتر می شود و شبها بهتر میخوابد و دلپیچه و نق زدن زیاد نوزاد برطرف میشود. برای درمان نوزاد مبتلا به زردی می‌توانید با استفاده از ترنجبین شربت گیاهی تهیه کنید .این شربت که می‌تواند در مدت زمانی ۸ تا ۱۰ روز زردی نوزاد را برطرف کند از ترکیب ترنجبین و شیر خشت حاصل می شود . برای تهیه این شربت گیاهی باید یك قاشق غذاخوری از ترنجبین را در یك لیوان آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت ۵ دقیقه درون آب‌جوش خیس بخورد . پس از این مدت آن را صاف کرده و به آن یک قاشق چای‌خوری شیرخشت به آن اضافه کنید و آن را هم بزنید . این مخلوط را دوباره از صافی عبور دهید و از آن هر ۲ ساعت یک بار ، یک قاشق چای‌خوری به نوزادتان بدهید .نوزادتان باید تا زمانی از این شربت گیاهی مصرف کند که مدفوعش به رنگ زرد طلایی درآید ، بنابراین باید در طول زمانی که به نوزادتان این شربت را می‌دهید ، مدفوع و رنگ پوست او را بررسی کنید . در این حالت باید مدفوع نوزاد زرد طلایی شود و از میزان زردی پوست او نیز کاسته شود .

ضد سرفه: ترنجبین از بهترین گیاهان دارویی است که موجب بهبود سرفه  و تسکین درد سینه می شود.گیاهان نقش بزرگی در درمان بیماری ها دارند .در میان گیاهان دارویی گیاهانی از قبیل پر سیاوشان ، ترنجبین ، آویشن ، سیر ، عسل و حتی سرکه سیب می توانند در درمان بیماری های تنفسی و سرفه معجزه کنند که گیاه ترنجبین نیز یکی از این گیاهان ضد سرفه است. علاوه بر درمان سرفه ، ترنجبین برای تسکین عطش و تب نیز مفید است . 

مفید برای سنگ کلیه:  عرق ترنجبین برای سنگ کلیه و مثانه تا حدودی مؤثر است و شاید بتوان گفت بهترین گزینه برای دفع سنگ کلیه و مثانه است. به ‌کسانی که از مشکل سنگ‌های ادراری رنج می‌برند، توصيه می‌شود مخلوط خاکشير، خارشتر و ترنجبين را صبح‌ها به صورت ناشتا با آب گرم ميل کنند.  

سلامت پوست: از آنجا که ترنجبین، خون را تصفیه می کند، پس طبیعتا به دنبال آن می تواند پوست صورت را صاف و شفاف کند.به طور کلی مواد غذایی که صاف کننده‌ خون هستند و به خون‌سازی بهتر کمک می‌کنند مانند برگ چغندر، کاسنی، عناب، شاتره و ترنجبین، خون را تصفیه نموده و به تبع پوست صورت را صاف و شفاف می‌کنند. نوشیدن ترنجبین و خاکشیر (ترنجبین را 5 ساعت در آب خیسانده و صاف کنید سپس آن را با 2 قاشق خاکشیر مخلوط نمایید و میل کنید ) به بهبود لکهای پوست کمک می کند و اگر افرادی روزانه و به مدت 3 هفته از این معجون استفاده کنند بعد از مدتی، دارای پوستی روشن می شوند و لکهای صورت و پوستشان از بین می رود. نوشیدن معجون ترنجبین و خاکشیر اگزما، کهیر،التهابات پوستی را درمان می کند .جوشانده یک قاشق ترنجبین با دو قاشق غذاخوری خاکشیرو میل نمودن آن هر روز به صورت ناشتا در 2 هفته جوش هایی که به خاطر خوردن بیش از اندازه چربی و شیرینی ایجاد شده اند را درمان می کند.

دفع اخلاط ناصالح از بدن: مصرف مخلوط ترنجبین با آب پنیر (ماءالجبن) موجب می شوند که اخلاط سوخته از بدن خارج شوند همچنین ترکیب ترنجبین با ماء الشعیر برای دفع اخلاط گرم مفید است. 

درمان روماتیسم: مالیدن روغن برگ های ترنجبین بر موضع درد برای روماتیسم بسیار نافع است. رژیم غذایی گیاهی محور از میوه‌ها ، سبزیجات ، غلات و حبوباتی که برای مبتلایان به این بیماری مفید است تشکیل شده‌ است و همچنین روغن های گیاهی که می‌توان به کمک آن ها درد مفاصل ، ورم و دیگر علائم روماتیسم مفصلی را بهبود داد یا حتی از بین برد .از جمله این روغن ها می توان به روغن ترنجبین ، روغن سیاه دانه ،روغن گل مغربی ، اسطوخودوس و غیره اشاره کرد .

مفید برای بیماریهای عفونی: ترنجبین خاصیت ضدعفونی کنندگی خوبی دارد و میکروب ها را از بین می برد، به همین دلیل برای درمان بیماری های عفونی مفید است. در طب سنتی از ترنجبین برای شیرین کردن جوشانده‌های گیاهی استفاده می‌شود؛ ترکیب ترنجبین با فلوس خاصیت ضد عفونی‌کنندگی آن را چند برابر می کند.

از بین بردن انگل ها: ترنجبین یکی از پرکار برد ترین دارو های گیاهی برای درمان بیمارانی است که همیشه از بیماری های انگلی رنج می برند زیرا در ترنجبین ماده ای به نام سانتونین وجود دارد که یکی از قوی ترین مواد برای از ببن بردن انگل ها و کرم ها می باشد .

درمان یبوست: ترنجبین ملین و مسهل است. این گیاه اگر در مقدار کم مصرف شود، ملین است و اگر به مقدار زیاد استفاده شود، مسهل است؛ ترنجبین یکی از موادی است که دستگاه گوارش را نرم می کند و باعث می شود تا مدفوع راحت تر حرکت کند و از ابتلا به یبوست جلوگیری کند  برای رفع یبوست باید با توجه به سن بین ۱۰ تا ۷۰ گرم ترنجبین با کمی آب میل شود. 

سلامت مو: نوشیدن 2 تا 3 لیوان ازشربت خاکشیر و ترنجبین به صورت روزانه شوره و خارش سر را درمان می کند. یکی از علل ریزش مو، شوره سر است که منجر به خارش پوست سر می شود . برای درمان آن می توانید از ترنجبین استفاده کنید . 

بهبود دیابت: ترنجبین می تواند قند موجود در ادرار را کاهش دهد و از این رو برای مبتلایان به بیماری مرض قند مفید است. 

مضرات و موارد منع مصرف:

ار آنجا که زیاده روی در مصرف هر چیز عوارضی را به دنبال دارد و گیاه ترنجبین نیز از این قاعده مستثنی نیست ، لذا قبل از مصرف ترنجبین توجه به نکات زیر الزامیست:

* مصرف ترنجبین برای طحال و اشخاص گرم مزاج مضر است. 

* افراد مبتلا به حصبه، اسهال خونی، بواسیر، خون ادراری و آبله ازخوردن آن خودداری کنند. 

* مصرف ترنجبین در نوزادان که به‌طور سنتی برای درمان زردی صورت می‌گیرد می‌تواند منجر به اسهال و از دست دادن آب بدن نوزاد و بروز کم‌آبی در شیرخواران گردد . بنابراین توصیه می‌شود در صورتی که استفاده از این ماده برای درمان زردی نوزادان صورت می‌گیرد از استفاده خودسرانه خودداری به عمل آید و درمان با ترنجبین حتماً زیر نظر پزشک متخصص طب سنتی یا پزشک عمومی دوره دیده طب سنتی انجام گردد.