موسیر

موسیر با نام علمی Allium hirtifolium  گیاهی از خانواده آلیوم با ریشه خوراکی شبیه به سیر و پیاز، گلهایی بنفش و برگهایی باریک است که از گلهای آن به عنوان گل زینتی هم استفاده می شود موسیر حاوی مقادیر بالایی آنتی اکسیدان، فلاونوئید هایی مانند کوئرستین، ویتامین A، ویتامین C و مواد معدنی مهم از جمله گوگرد، پتاسیم و منگنز می باشد. پوست این گیاه از قرمز تا قهوه ای روشن  و رنگ گوشت داخلی آن از سفید تا سبز بسیار روشن متغیر است. احتمالا موسیر بومی جنوب‌شرقی آسیاست و از آنجا به هندوستان و منطقه مدیترانه آورده شده است. موسیر وحشی یا موسیر کوهی در ایران در مناطقی از جمله کنگاور، آشتیان، کوهرنگ، سپیدان، بروجرد، خمین، یاسوج، نهاوند، خوانسار، هرسین و اراک یافت می شود.  

خواص موسیر:

کاهش فشار خون و کلسترول: خیلی از افراد به دلیل سبک زندگی اشتباه خود دچار چربی خون می شوند. موسیر به دلیل داشتن ترکیبات فلاونوئیدی باعث می شود تا چربی خون و کلسترول بد خون کاهش پیدا کند. فشار خون یک عامل حیاتی برای حفظ قلب سالم و گردش خون خوب است. موسیر، حاوی آلیسین است که می تواند فشار خون را همراه با پتاسیم که به اتساع عروق خونی کمک می کند، کاهش دهد. ترکیبات فلاونوئیدی موجود در موسیر ، چربی و کلسترول خون را کاهش می دهند آنتی اکسیدان های مانند آلیسین و کورستین موجود در موسیر فشار خون بالا را کاهش می دهند.

سلامت گوارش: موسیر سبب تحریک آنزیم های گوارشی، بهبود هضم غذا، درمان زخم معده و سلام ت دستگاه گوارش می شود و فیبر موجود در آن به حرکات روده بهبود می بخشد و یبوست را درمان می کند. 

سلامت استخوانها: خوردن غذاهایی که غنی از کلسیم و ویتامین D هستند، استخوان های ما را سالم نگه می دارد. موسیر، شامل این مواد اصلی است که برای سلامت استخوان بسیار مهم هستند.مصرف روزانه موسیر، بافت‌های استخوانی را افزایش داده و تا 20 درصد از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند. 

تقویت سیستم ایمنی: دستگاه ایمنی بدن بسیار پیچیده است. کوچک ترین نقص در سیستم ایمنی ما می تواند منجر به عواقب فاجعه باری شود. موسیر شامل بسیاری از مواد مغذی برای تقویت ایمنی بدن است که باعث گیر انداختن مهاجمان خارجی و جلوگیری از عفونت می شود.

ضد سرطان: شاید مهم‌ترین خاصیت موسیر وجود مقدار زیادی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی باشد. ازجمله این ترکیبات می‌توان کوئرستین، کمپفرول و سایر آنتی‌اکسیدان‌های گوگرددار را نام برد. در موسیر نیز مانند سیر این آنتی اکسیدان ها زمانی آزاد می‌شوند که سطح سلول موسیر آسیب ببیند. این آسیب از طریق برش یا له‌کردن ایجاد می‌شود. با آزادشدن این آنتی‌اکسیدان‌ها، ترکیبی قدرتمند به نام «آلیسین» تشکیل می‌شود. آلیسین ترکیب قدرتمندی است که می‌تواند خطر بروز جهش‌های سلولی و انواع سرطان را کاهش دهد. آلیسین موجود در عصاره کلروفرمی موسیر ایرانی قادر است از رشد و تکثیر سلول های سرطانی نوع Hela و Mcfv جلوگیری کند..بر اساس مطالعات، مصرف موسیر خطر بروز سرطان ریه، سرطان دهان، سرطان معده، سرطان روده بزرگ و سرطان سینه را کاهش می‌دهد. همچنین  ترکیب گوگرد و اتیل استات موجود در این سبزی باعث می شود تا رشد سلول های سرطانی کاهش پیدا کند. 

خاصیت ضد انعقادی: با داشتن خاصیت ضدانعقادی و در نتیجه رقیق کردن خون، به بیمارانی که دچار بیماری‌های قلبی عروقی هستند و یا دچار حملات قلبی و یا سکته قلبی شده‌اند کمک مفیدی می‌کند. 

سلامت قلب: آلیسین با تنظیم سطح کلسترول در بدن مرتبط است. آلیسین تولید آنزیم ردوکتاز را در کبد مهار می‌کند. این آنزیم در تولید کلسترول مؤثر است.موسیر  با کاهش کلسترول در بدن می‌تواند خطر بروز تصلب شرایین، بیماری سرخرگ کرونری، حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد.خاصیت بازکنندگی عروق پتاسیم، در کنار فعالیت آلیسین که می‌تواند در بدن نیتریک اکسید را آزاد کند، می‌تواند فشار خون را به‌طور چشمگیر کاهش دهد. باز شدن عروق می‌تواند به آرامش دیواره رگ‌ های خونی کمک کند و باعث شود خون آزادانه‌تر در رگ‌ها جریان پیدا کند.این امر از ایجاد لخته‌های خونی و افزایش فشار و استرس بر دستگاه قلبی ـ عروقی جلوگیری می‌کند و درنتیجه در سلامت قلب مؤثر است.

افزایش گردش خون: این ماده از لحاظ دارا بودن مواد معدنی نظیر آهن و پتاسیم غنی تر از پیاز است . آهن و مس موجود در بدن با تحریک تولید گلبول های قرمز به افزایش گردش خون کمک شایانی می نماید و با بالا رفتن گلبول های قرمز در جریان خون ، گردش خون بالا رفته و اکسیژن بیشتری به نقاط مهم بدن خواهد رسید . همچنین مقدار انرژی ، رشد سلولی ، ترمیم بافتها و سوخت و ساز در بدن افزایش پیدا می‌ کند .

تنظیم قند خون و کنترل دیابت: موسیر، دارای ویژگی های هیپوگلیسمی است که می تواند به کنترل دیابت کمک کند.این خاصیت به خاطر وجود مواد فوتو شیمیایی موجود در آن ها است. دو نوع مواد فوتو شیمیایی عمدتاً در موسیر یافت می شوند و آلیوم و آلیل دی سولفید مسئول خواص ضد دیابتی اش هستند.این مواد فوتو شیمیایی همچنین می توانند به بهبود حساسیت انسولین، و کنترل بیشتر گلوکز خون کمک کنند. موسیر از کاهش انسولین پیشگیری کرده و سوخت و ساز گلوکز را افزایش می‌دهد. به همین علت سبب کاهش قند خون در افراد دیابتی می شود. فیبربالای موجود در موسیر قند خون را تنظیم می کند. 

سلامت کبد: موسیر ترکیبات گوگردی فراوان دارد که سبب بهبود جریان خون می شوند و در نتیجه در بهبود سم زدایی و پاکسازی بدن به ویژه کبد بسیار موثر است.

سلامت پوست: موسیر به واسطه مواد مغذی اش با میکروب هایی که مسئول عفونت های پوستی هستند، مبارزه می کند.گوگرد یا همان سولفور موجود در موسیر سبب شفافیت و جوان سازی پوست می شود.گوگرد هم چنین به جلوگیری از تجمع پوست مرده کمک می کند و در تسکین قرمزی و حساسیت پوست مستعد موثر است.موسیر خشک شده را در آب خیس دهید تا عصاره آن خارج شود سپس هر روز صبح با آب آن صورتتان را بشویید.(ابتدا باید ماسک های موسیر را روی پوست خود امتحان کنید تا از عدم حساسیتتان به آن اطمینان یابید.)

ضد آلرژی و سرماخوردگی: موسیر حاوی ترکیبات گوگردی فراوان است که دارای خواص ضد باکتری هستند و مانند آنتی بیوتیک طبیعی برای درمان سرماخوردگی، آنفلونزا، تب و برونشیت عمل می کنند. گل موسیر یک آنتی هیستامین طبیعی برای درمان حساسیت است.گل موسیر طبق تحقیقات صورت گرفته دارای خواص ضدالتهابی و ضدآلرژی می باشد که برای درمان انواع حساسیت های فصلی به مانند آنتی هیستامین قوی عمل می کند. در طول یک واکنش آلرژیک، سلول‌های بدن هیستامین آزاد می‌کنند. این امر موجب بروز علائمی مانند ورم بافت‌ها و ایجاد اشک در چشم و بینی می‌شود.کوئرستین یکی از ترکیبات اصلی در بسیاری از مکمل‌ها و داروهای حساسیت است که، به‌منظور کنترل علائم ملایم آلرژی، برای بینی و چشم استفاده می‌شود. موسیر سرشار از کوئرستین است. کوئرستین یک فلاونوئید گیاهی است که می‌تواند مشکلات بینی و چشم، که از حساسیت فصلی نشئت گرفته باشند را کاهش دهد. کوئرستین می‌تواند با جلوگیری از آزادشدن هیستامین، به کاهش شدت واکنش‌های تنفسی و التهابی مانند آسم آلرژیک، برونشیت و حساسیت‌های فصلی کمک کند.

درمان نیش حشرات: رای درمان نیش حشرات گلبرگ های گل موسیر یا موسیر تازه را برش بزنید و روی این گزیدگی ها بمالید. عصاره موسیر می تواند برای درمان نیش حشرات موثر باشد. به این منظور میتوان موسیر و گلبرگ های آن را به کار برد.

کاهش استرس و آرامش اعصاب:ویتامینها و مواد معدنی مختلف موجود در موسیر، ازجمله پیریدوکسین، می‌توانند به آزادکردن گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در مغز کمک کنند. آزادشدن این ماده به پایین نگه‌داشتن استرس و کنترل سطح هورمون‌ها در بدن کمک می‌کند. بنابراین، اگر به دنبال راهی برای کاهش استرس هستید و می‌خواهید و به آرامش ذهن برسید، موسیر می‌تواند با آزادکردن سریع گاما آمینوبوتیریک اسید مؤثر باشد.همچنین موسیر مقادیر چشمگیری اسید فولیک دارد که از ویتامین های ضروری گروه B است و با تنظیم هورمونی و واکنش‌های آنزیمی مغز به سلامت روان و سلامت عاطفی افراد کمک می‌کند.

سلامت جنین: ویتامین ها و مواد معدنی موجود در موسیر سبب سلامت زنان باردار و رشد طبیعی جنین می شود همچنین فولات موجود در موسیر از نقایص سیستم عصبی جنین جلو گیری می کند. 

سلامت مو: موسیر برای افزایش رشد موی سالم مفید است . از آنجا که گردش خون را در پوست سر افزایش می دهد، موجب تقویت رشد مو می شود. برای رفع شوره سر  کافیست آب موسیر و عسل و آب یک لیمو ترش تازه را مخلوط کنید و روی سر و مویتان بریزید سپس اجازه دهید30 دقیقه بماند و بعد موهایتان را بشویید تا شوره سرتان از بین برود. موسیر حاوی گوگرد است که ریزش مو را کاهش می دهد و درخشانی مو را افزایش می دهد.گوگرد موجود در موسیر فولیکول موی شما را تقویت می کند و ریزش مویتان را جبران می کند.مقداری موسیر خشک شده را در آب خیس دهید تا عصاره ی آن خارج شود سپس این عصاره را به موهای خود بمالید و اجازه دهید 15 دقیقه بماند و سپس با آب گرم و شامپو شستشو دهید. 

کاهش وزن: یکی دیگر از خواص موسیر کمک به داشتن وزن ایده آل و مناسب است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات موجود در موسیر می‌توانند به جلوگیری از تجمع زیاد چربی در بدن کمک کنند و درصد چربی بدن را کاهش دهند. چاقی مفرط، خطر بیماری های خاص نظیر دیابت، سرطان و بیماری های قلبی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.موسیر می تواند به کاهش وزن با استفاده از مقدار کالری پایین خود کمک کند. مصرف موسیر همچنین به دلیل کاهش ذخیره ی چربی در بدن سبب لاغری و کاهش وزن افراد می شود.

بهبود عملکرد مغز: مغز نیروی محرک انسان است. تمام وظایف بدن را تنظیم می کند. کمبود هر ماده مغذی مهم که برای عملکرد مغز اهمیت دارد، باعث اختلال در فعالیت بهینه می شود. موسیر غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و آمینو اسیدهایی است که عملکرد مغز را افزایش می دهند.موسیر اسید گاما - آمینوباتیک را فراهم می کنند که یک انتقال دهنده عصبی کلیدی است و به کاهش استرس و استراحت ذهن کمک می کند.همچنین ضد آلزایمر عمل میکند و نیز ترکیبات آن  به بهبود عملکرد روحی و عاطفی، با تنظیم واکنش های هورمونی و آنزیمی در مغز کمک می کنند.

مفید برای رشد کودکان و نوزادان: ویتامین های C و A و فسفر و منیزیم موجود در موسیر برای سلامت استخوان و بهبود رشد نوزادان و کودکان ضروری است. 

ضد میکروب و ویروس: مطالعه‌ای گسترده درمورد ترکیبات آلی گوگرد در سبزیجاتی مانند موسیر نشان داد این مواد غذایی خاصیت ضدباکتری، ضدقارچ و ضدویروس دارند.به همین دلیل از سبزیجات خانواده آلیوم(خانواده موسیر) به‌عنوان درمان سنتی سرماخوردگی، تب، سرفه و آنفولانزا استفاده می‌شود. 

عوارض مصرف 

مصرف زیاد و بیش از حد موسیر ممکن است موجب ریفلاکس معده، سوزش سر دل، تشدید علائم سندروم روده تخریک پذیر و واکنش های آلرژیک مانند آسم، بثورات پوستی و قرمزی و خارش چشم ها می شود.