آرتروز

● آرتروز

بیماری آرتروز یا استئوآرتریت به التهاب یا تورم مفاصل گفته می‌شود که حرکات مفاصل را محدود می‌کند و در افراد مسن امری شایع است. آرتروز (به فرانسوی: Arthrose) یا اُستئوآرتریت  (به انگلیسی: Osteoarthritis) بیماری بسیار شایعی است که در تمام مناطق جغرافیایی دیده می‌شود. به این بیماری، ساییدگی مفصل، ورم مفاصل و استخوان‌ها و آماس مفصلی‌استخوانی هم گفته می‌شود.

در آرتروز تحلیل غضروف مفصلی و درگیری استخوان زیر غضروفی داریم که باعث التهاب بافت‌های اطراف می‌گردد. این عارضه ممکن است هر یک از مفاصل را درگیر سازد ولی شایع‌ترین مفاصل درگیر عبارتند از مفاصل دست ،پا، زانو، ران و ستون فقرات.

زنان تقریباً سه برابر بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید دچارند.

نشانه‌های بیماری آرتروز

مشخص‌ترین نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر است:

درد و ناراحتی مفصل

احساس خشکی و سفتی در مفصل، به ویژه پس از مدتی تحرک نداشتن؛ مانند زمانی‌که از خواب برمی‌خیزید یا به مدت طولانی نشسته‌اید.

التهاب، ورم و سفتی مفصل

ایجاد صدا در مفصل هنگام راه رفتن یا حرکت دادن مفاصل

کاهش دامنه حرکت مفصل

چه عواملی سبب بروز آرتروز می‌شوند؟

علت قطعی استئوآرتریت ناشناخته است. ممکن است که این بیماری ارثی باشد؛ یعنی در خانواده‌تان رایج باشد و سابقه خانودگی در ابتلای آن مهم باشد.

ممکن است افرادی که ورزش می‌کنند به این بیماری مبتلا شوند؛ چراکه ورزش می‌تواند به مفاصل فشار وارد کند. به هر حال، به نظر می‌رسد این بیماری در اکثر افراد با سایش و پارگی مفاصل در طول سالیان متمادی مرتبط باشد.

به‌طور معمول، یک لایه نرم غضروف در بین استخوان‌های یک مفصل وجود دارد که همچون یک پد (بالشتک) عمل می‌کند. غضروف به مفصل کمک می‌کند تا به راحتی و آسانی حرکت کند.

در برخی افراد هرچه بیشتر مفاصل به کار گرفته شوند، غضروف نازک‌تر‌ می‌شود. این امر آغاز بیماری آرتروز است. با گذر زمان، غضروف از بین می‌رود و استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند. این ساییدگی سبب درد، تورم و کاهش حرکت مفصل می‌شود.

ممکن است که استخوان‌ها در قسمت‌های انتهایی، جایی که مفصل تشکیل می‌شود، خیلی ضخیم شوند. ممکن است بخش‌هایی از غضروف نرم و شل ‌شوند و جلوی حرکت مفصل را بگیرند. این امر نیز سبب ایجاد درد، تورم و سفتی در مفاصل می‌شود.

چه کسانی به بیماری آرتروز مبتلا می‌شوند؟

چندین عامل وجود دارد که می‌توانند خطر پیشرفت استئوآرتریت یا آرتروز را در افراد افزایش دهند؛ از جمله موارد زیر:

چاق بودن یا اضافه وزن داشتن: اضافه وزن می‌تواند آرتریت را در مفاصل متحمل وزن، مانند زانوها، لگن و ستون مهره‌ها بدتر کند.

مفاصل صدمه‌دیده: مفاصلی که صدمه یا آسیب دیده‌اند یا اینکه کورتیکواستروئید (کورتون) به آنها تزریق شده است، بیشتر مستعد ابتلا به استئوآرتریت هستند.

استئوآرتریت بیشتر در افراد مسن شایع است؛ چون به مدت طولانی‌تری از مفاصل خود استفاده کردند.

بعد از سن پنجاه سالگی، زنان بیشتر از مردان مستعد استئوآرتریت هستند.

افرادی که شغل آنها نیازمند حرکات مشابه و مکرر است (مانند نقاشی یا بلند کردن وسایل) بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند

درمان آرتریت

درمان آرتریت بر روی تسکین علایم و تقویت عملکرد مفاصل تمرکز دارد. ممکن است پیش از آنکه روش درمانی مناسب شما تعیین شود، لازم باشد روش‌های مختلفی را امتحان کنید یا ترکیبی از آن‌ها را بکار ببرید.

داروها

داروهای بکاررفته در درمان آرتریت بسته به نوع این بیماری، متفاوت هستند. داروهای رایج مورد استفاده عبارتند از:

مسکن‌ها. این داروها به کاهش درد کمک می‌کنند ولی تأثیری بر التهاب ندارند. یکی از انواع بدون‌ نسخه‌ی آن‌ها استامینوفن می‌باشد.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs). این داروها علاوه بر درد، التهاب را نیز کاهش می‌دهند. یکی از انواع بدون نسخه‌ی آن‌ها ایبوپروفن می‌باشد. بعضی از انواع آن‌ها هم تنها با تجویز پزشک قابل تهیه هستند.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توانند سبب تحریک معده و افزایش خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی شوند. بعضی از این داروها به شکل کرم یا ژل در دسترسند و می‌توان آن‌ها را روی مفاصل مالید.

داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده‌ی بیماری (DMARDs). این داروها سبب کاهش یا توقف تهاجم سیستم ایمنی بدن به مفاصل می‌شوند. داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده‌ی بیماری را غالباً برای معالجه‌ی آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) بکار می‌برند. از این داروها می‌توان به متوترکسات (methotrexate) و هیدروکسی کلروکین (hydroxychloroquine) اشاره کرد.

اصلاح‌کننده‌های پاسخ بیولوژیک. این داروها که معمولاً به‌همراه داروهای ضدروماتیسمی اصلاح‌کننده‌ی بیماری (DMARDs) بکار می‌روند، به‌طریق ژنتیکی به‌گونه‌ای مهندسی شده‌اند که مولکول‌های پروتئینی مختلفی که در پاسخ ایمنی نقش دارند را مورد هدف قرار دهند.

انواع مختلفی از اصلاح‌کننده‌های پاسخ بیولوژیک وجود دارد؛ یکی از انواع رایج آن‌ها مهارکننده‌های فاکتور نکروزدهنده تومور (TNF) می‌باشد. از این مهارکننده‌ها می‌توان اتانرسپت (etanercept) و اینفلیکسی‌مب (infliximab) را نام برد.

کورتیکواستروئیدها. این کلاس از داروها سیستم ایمنی را سرکوب کرده و سبب کاهش التهاب می‌شوند. از این داروها می‌توان به پردنیزون (prednisone) و کورتیزون (cortisone) اشاره کرد. کورتیکواستروئیدها را می‌توان بصورت خوراکی مصرف کرد یا اینکه آن‌ها را مستقیماً به مفصل دردناک تزریق نمود.

 تراپی

 فیزیوتراپی می‌تواند در معالجه‌ی بعضی از انواع آرتریت مؤثر باشد. انجام تمرینات ورزشی می‌تواند باعث افزایش دامنه‌ی حرکتی و تقویت عضلات مجاور مفصل شود. در بعضی از موارد ممکن است استفاده از آتل یا برِیس (زانوبند و …) تجویز گردد.

عمل جراحی

اگر روش‌های کنسرواتیو مؤثر واقع نشدند، پزشک‌ ممکن است برایتان عمل جراحی تجویز نماید. عمل‌های جراحی شامل موارد زیر می‌شوند:

ترمیم مفصل. در بعضی موارد به‌منظور کاهش درد یا بهبود عملکرد، می‌توان سطوح مفصلی را صاف و بازآرایی کرد. این عمل معمولاً به‌شیوه‌ی آرتروسکوپیک – از طریق ایجاد برش‌های کوچکی در مفصل – انجام می‌شود.

جایگزینی مفصل. در این عمل، مفصل آسیب‌دیده برداشته‌می‌شود و توسط یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌گردد. این عمل را بیشتر برای جایگزینی مفصل لگن و زانو بکار می‌برند.

فیوژن (خشک‌ کردن) مفصل. این عمل بیشتر برای مفاصل کوچک‌تر – مثل: مفاصل مچ دست، قوزک پا یا انگشتان – استفاده می‌شود. در عمل فیوژن مفصل، انتهای دو استخوان را در محل مفصل برمی‌دارند و سپس این دو استخوان را به هم قفل می‌کنند تا اینکه سرانجام با یکدیگر یک واحد سخت و محکم را تشکیل دهند.

درمان های خانگی و غیر دارویی برای درمان دردهای آرتروز:

1. ورزش:

ورزش می تواند به شما در مقابله با علائم آرتروز کمک کند.این کار به شما کمک می کند استقامت خود را افزایش داده و ماهیچه های دور مفاصل خود را تقویت کنید. این به نوبه خود تحرک را بهبود می بخشد. علاوه بر این ورزش به شما کمک می کند وزن کم کنید. ورزش هوازی را مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا برای 30 دقیقه روزانه 5 بار در هفته امتحان کنید.

تمرین با وزن ملایم و تمرین مقاومت چند بار در هفته برای ایجاد ماهیچه های قوی تر انجام دهید. تمرینات حرکات را حداقل 30 دقیقه در روز انجام دهید.

از ورزش های سنگین بدون تاثیر اجتناب کنید، که خطر آسیب را افزایش می دهد. در صورت نیاز، از یک متخصص برای برنامه ریزی یک برنامه ورزشی که برای شرایط سلامتی و سبک زندگی مناسب است، کمک بگیرید.

2. کمپرس سرد و گرم:

می توانید هم از کمپرس گرم و هم سرد برای کنترل درد مفاصل به خاطر آرتروز استفاده کنیم. کمپرس داغ به کاهش درد و سفتی کمک می کند و، کمپرس سرد ورم را کاهش خواهد داد.

یک کمپرس آب گرم را با پیچیدن یک بطری آب داغ در یک حوله نازک آماده کنید.با بستن چند تکه یخ در یک حوله نازک، کمپرس سرد درست کنید.کمپرس داغ را به مدت 2 تا 3 دقیقه روی مفصل ها قرار دهید.آن را با کمپرس سرد عوض کنید و در حدود 1 دقیقه بگذارید تا بماند.این فرآیند را برای 15 تا 20 دقیقه در روز تکرار کنید.

توجه: بسته به وضعیت شما می توانید از این کمپرس جداگانه استفاده کنید.

3. ماساژ درمانی:

به طور منظم ماساژ دادن مناطق آسیب دیده به کاهش شدت درد، تورم و التهاب ناشی از آرتروز کمک خواهد کرد. علاوه بر این ماساژ جریان خون را بهبود می بخشد و تاثیر دلگرم کننده ای بر ماهیچه های ملتهب دارد.

با استفاده از ضربه های آرام، مناطق آسیب دیده را با روغن زیتون گرم و روغن نارگیل برای چند بار در روز ماساژ دهید. اگر مالش دادن شرایط را بدتر کرد، این کار را متوقف کنید.

همچنین می توانید روغن ماساژ را با کافور و روغن خردل آماده کنید. 10 گرم کافور را به یک فنجان روغن خردل اضافه کنید و به مدت 5 دقیقه آن را گرم کنید. بگذارید خنک شود، سپس از آن برای ماساژ دادن مناطق آسیب دیده استفاده کنید.

گزینه دیگر این است که مقادیر مساوی روغن زمستانه و اکالیپتوس را ترکیب کرده و از آن برای ماساژ دادن مفاصل ملتهب استفاده کنید. چون مفاصل به علت آرتروز، حساس می شوند، حتماً به آرامی ماساژ داده می شوند و یا به یک درمانگر ماساژ حرفه ای، در صورت نیاز، مراجعه می کنند.

4. سرکه سیب:

سرکه سیب در درمان آرتروز نیز موثر است. خواص ضد التهابی و قلیلیی آن به کاهش درد و سفتی در مفاصل کمک می کند. علاوه بر این، به رهایی از سموم ذخیره شده در مفاصل کمک می کند.

یک قاشق چای خوری سرکه سیب و عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. آن را هر روز دو بار بخورید، ترجیحاً قبل از خوردن غذا. همچنین می توانید یک قاشق سوپ خوری سرکه سیب را با هم مخلوط کنید. استفاده از آن برای ماساژ مفاصل آسیب دیده چند بار در روز مناسب است. این درمان ها را روزانه دنبال کنید تا درد و التهاب از بین برود.

5. نمک اپسوم:

یک درمان طولانی مدت دیگر برای آرتروز، نمک اپسوم است. منبع خوبی از منیزیم است و به کاهش درد، تورم و التهاب کمک می کند.

2 فنجان نمک اپسوم را به آب وان گرم اضافه کنید.به مدت 20 تا 30 دقیقه در آن بیندازید و خیس کنید.دو یا سه بار در هفته به مدت چند هفته و یا تا زمانی که از درد و التهاب خود خلاص شوید، تکرار کنید.

توجه: کسانی که مشکلات کلیوی و یا دیابت دارند، نباید از این درمان استفاده کنند.

6. زرد چوبه:

زردچوبه دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی می باشد.

یک قاشق چای خوری از زردچوبه را به یک لیوان شیر اضافه کنید و آن را بجوشانید. کمی عسل اضافه کنید و دو بار در روز بنوشید.

یا می توان 300 میلی گرم زردچوبه را 3 بار در روز و تنها پس از مشورت با پزشک نوشید.

همچنین از پودر زردچوبه در پخت وپز روزانه خود برای فواید زیادش استفاده کنید.

نکته: در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی, از مصرف زیاد زردچوبه خودداری کنید.

7. زنجبیل:

زنجبیل یک درمان طبیعی عالی برای آرتروز است. مطالعه ای نشان داد که عصاره زنجبیل خالص تاثیر مثبتی در کاهش درد بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو دارد.

این گیاه سرشار از خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که به کاهش درد, تورم و التهاب کمک می کند. علاوه بر این, زنجبیل به تهیه و حفظ شیمیایی در بدن کمک می کند که باعث درد می شود.

روزانه 2-3 فنجان چای زنجبیل بنوشید. برای این چای, یک تکه کوچک زنجبیل خرد کنید و آن را در یک فنجان آب به مدت 10 دقیقه بجوشانید. و کمی عسل بریزید.

همچنین می توانید تکه های زنجبیل تازه را هر روز بجوید و یا زنجبیل تازه یا خشک را در ظرف آشپزی خود بریزید. شما حتی می توانید مناطق آسیب دیده با روغن زنجبیل را چند بار روزانه ماساژ دهید. 

8. شنبلیله:

شنبلیله یکی از درمان های رایج برای آرتروز می باشد. دانه های شنبلیله دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی هستند و در نتیجه به مدیریت درد و تورم کمک می کنند. علاوه بر این, این دانه ها حاوی ویتامین و مواد معدنی ضروری مانند کلسیم, آهن و فسفر هستند که برای استخوان ها و بافت های سالم ضروری هستند.

یک قاشق چای خوری روغن شنبلیله را در آب بیندازید و خیس کنید.صبح روز بعد, دانه های خیس را بخورید و آبش را دور بریزید.این کار را روزانه انجام دهید.یا می توان یک قاشق چای خوری از پودر دانه شنبلیله را همراه با یک لیوان آب گرم و یا گاهی اوقات روزانه مصرف کنید.

همچنین می توانید یک قاشق چای خوری از دانه های شنبلیله با آب کافی و آن را در نواحی تحت تاثیر قرار دهید. بگذارید خشک شود, سپس آن را با آب گرم بشویید. این درمان را دو بار روزانه انجام دهید.هر روز از این درمان ها استفاده کنید تا اینکه از نتیجه راضی شدید.

9. چای سبز:

چای سبز  به حفظ تراکم و حفظ استحکام استخوان کمک می کند.

یک قاشق چای خوری چای سبز را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید.برای چند دقیقه آن را بپوشانید.سپس کمی عسل اضافه کنید.روزانه 2 تا 3 فنجان چای سبز بنوشید.

10. دارچین:

یکی از درمان های رایج برای آرتروز, دارچین است. دارچین به خاطر خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی اش می تواند به مبارزه با درد و ورم مفاصل کمک کند. هم چنین ماهیچه های سفت را آرام خواهد کرد.

یک قاشق چای خوری پودر دارچین و یک قاشق سوپ خوری عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. هر روز صبح روی شکم خالی.

گزینه دیگر استفاده از پودر دارچین با کمی آب است.می توانید کمی عسل اضافه کنید. از آن برای ماساژ ناحیه آسیب دیده برای چند دقیقه استفاده بکنید.

تا زمانی که وضعیت شما بهبود نیافته این درمان ها را دنبال کنید.

11. روش های تمدد اعصاب:

مردم چین برای تسکین دردهای بدن به خصوص دردهای آرتروز از روش های تمدد اعصاب بهره می برند چرا که تکنیک های مدیتیشن و تمدد اعصاب قادر به کمک برای کاهش درد آرتروز و کاهش سطح استرس  است. بررسی و تحقیقات نشان داده اند که افرادی که دچار افسردگی هستند و از درد مفاصل رنج می برند، بیشتر باید از این روش ها استفاده کنند. 

12.اسیدهای چرب در رژیم غذایی:

در بحث درمان آرتروز زانو با تغذیه صحیح کامل توضیح دادیم که اسیدهای چرب امگا 3 در رژیم غذایی علاوه بر آنکه برای سلامت عمومی بدن مفید هستند برای کاهش دردهای ناشی از آرتروز نیز مفید بوده و توصیه می شوند.

پیشنهاد متخصصان برای افراد دچار آرتروز در این مورد شامل :مکمل های روغن ماهی، گل پامچال، گل گاوزبان، کنف و ... است .

13. آب گیلاس:

آب گیلاس سرشار از آنتی اکسیدان و مواد موسوم به کارسیدان است که ضد التهاب و تورم است و به همین علت برای آرتروز مفید است مصرف آب گیلاس در افراد مسن موجب می شود این افراد درد ارتروزی کمتری داشته باشند .

14. ترکیب انجیر سیاه و شیر بز:

مخلوط شیر بز و انجیر سیاه یکی از داروهای بسیار موثر برای درمان آرتروز و درد مفاصل است و این نسخه ی گیاهی را متخصصان طب سنتی بسیار توصیه می کنند .برای تهیه این نسخه درمانی کافیست انجیر سیاه همراه با شیر بز جوشانده شده و سپس میل شود .