در طب سنتی ایرانی، از بین بردن رطوبت و چربی و به اصطلاح لاغر کردن، راحت‌تر از چاق کردن و رطوبت‌دهی است. چاقی یا سمن مفرط، از نگاه طب سنتی دوگونه است. یا از تجمع پیه و چربی است یا از تجمع و ازدیاد عضلات. چاقی شکمی عمدتا از نوع پیه و چربی بوده و راهکارهایی برای از بین بردن آن وجود دارد.
در طب سنتی ایرانی، از بین بردن رطوبت و چربی و به اصطلاح لاغر کردن، راحت‌تر از چاق کردن و رطوبت‌دهی است. چاقی یا سمن مفرط، از نگاه طب سنتی دوگونه است. یا از تجمع پیه و چربی است یا از تجمع و ازدیاد عضلات. چاقی شکمی عمدتا از نوع پیه و چربی بوده و راهکارهایی برای از بین بردن آن وجود دارد.
طب سنتی افراد را به چهار گروه تقسیم میکند؛ گرم و تر(دموی)، سرد و تر(بلغمی)، سرد و خشک(سوداوی) و گرم و خشک(صفرایی). دو گروه اول اصولا چاق بوده و دسته سوم و چهارم لاغراندام هستند.
بر مبنای اصول طب سنتی ایرانی، کسانی که مزاج سرد و‌تر دارند (یعنی بلغمی‌مزاج هستند) به چاقی همراه با چربی دچار می‌شوند و دموی‌ها عضلانی‌ترند؛
حکمای طب سنتی معتقدند که سحرگاه وقت ایجاد شدن خلط بلغم در بدن است و بیداری و تحرک مانع از ایجاد آن میشود. ورزش صبحگاهی البته به شرط پوشیدن لباس مناسب که موجب سرماخوردن و زکام نشود، مطالعه و عبادت کردن توصیه‌های ما برای لاغری است.
حالات روحی و روانی شما تاثیر بسزایی در چاقی یا لاغری شما دارد. پس به‌ویژه به سردمزاجان توصیه میشود که غم و غصه را در دوران رژیم از خود دور کرده و با نشاط به فعالیت‌های روزانه بپردازند و از کم‌خوری و اصلاحات تغذیه‌ای غم به دل راه ندهند که سبب چاق شدن آنها شده و تمام زحمات و رنج‌های لاغر شدن‌شان را از بین میبرد.
سه عامل مهم زیر در چاقی شکم و پهلو به عنوان یک چاقی موضعی نقش موثر دارند:
- غلبه بلغم
- عدم دفع مناسب و اجابت مزاج (یبوست)
- کبد چرب
بنابراین اگر یکی از مشکلات بالا را دارید، ابتدا در جهت رفع آن ها برآیید.
مصرف میوه‌ها و سبزی‌های پر آب مثل کاهو و خیار مضر بوده و خوردن آب، فقط هنگام تشنگی به این افراد توصیه میشود.
• ورزش و تحرک همراه خوردن غذاهای گرم و خشک با زیره، آویشن، رازیانه و شوید بهترین راه کم کردن وزن و ابعاد برای آنهاست.
• به طور کلی غذاها با مزاج گرم ، سبب لاغری و با مزاج سرد سبب چاقی میشود. اضافه کردن شوید و زیره به برنج و اضافه کردن ادویه‌های گرم مانند فلفل، دارچین و زنجبیل به خورش‌ها، از چاق‌کنندگی آنها می‌کاهد.
• خواب سحرگاهی چاق‌کننده است و بهتر است این افراد قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار شده و تا کمی بعد از طلوع آفتاب نخوابند.
• سونای خشک و تعریق برای آنان مناسب‌تر از استخر، شنا و حمام‌های طولانی است.
- همراه با میوه مایعات ننوشید.
- از نیم ساعت قبل تا دوساعت بعد از غذا از مصرف مایعات خودداری ورزید.
- بعد از ورزش و بعد از هرگونه فعالیت بدنی ( که حرارت بدن را افزایش می دهند) از خوردن مقدار زیاد غذا خودداری کنید.
- از پرخوری / درهم خوری / روهم خوری و ریزه خواری جدا اجتناب ورزید.
- از خوردن غذاهای سرد و بلغم زا بپرهیزید.
- از خوردن غذاهایی که باعث غلیظ شدن خون شما می‌گردند پرهیز نمایید. ( مانند انواع خمیر/ ماکارانی / کله پاچه / حلیم / جگر / و پنیر تازه )
- سعی کنید بیشتر از غذاهایی که خون را رقیق می سازند استفاده نمایید. ( مانند انواع سبزیجات/ گوشت پرندگان )
- می توانید نیم ساعت قبل از غذا یک فنجان آب گرم با دوقاشق غذاخوری سکنجبین طبی مصرف کنید (البته مطمئن شوید رفلاکس یا زخم فعال گوارشی ندارید).
- تا کاملا اشتها به غذا پیدا نکردید از خوردن غذا خودداری ورزید.
- قبل و بعد غذا با مقدار بسیار کمی نمک طبیعی، زبان خود را نمکین سازید.
- استفاده از غذا های گرم . در صورت خوردن غذا های سرد آن ها را با مصلح مصرف کنید.
- استفاده از ارده و شیره انگور به عنوان صبحانه 2 تا 3 بار در هفته علاوه بر دادن انرژی و گرم شدن بدن به کاهش کلسترول بد نیز کمک میکند.
- درست جویدن غذا و نبلعیدن آن در لاغری و سرد نشدن معده نقش اساسی دارد . غذا باید آن قدر در دهان جویده شود تا شبیه به شیره شود . نجویدن صحیح غذا علاوه بر ایجاد مشکل در عمل هضم توسط معده موجب یبوست ، کم خونی ، گرفتگی عروق و چاقی نیز میشود زیرا رسیدن سیگنال سیری به مغز حدود 20 دقیقه زمان میبرد و با آهسته غذا خوردن شما این فرصت را به مغز میدهید تا این سیگنال را دریافت کند.
- استفاده از روغن فلفل قرمز ، روغن جلبک دریایی،روغن سیر ، روغن زیره ، روغن نعنا فلفلی و روغن گلرنگ بصورت موضعی برای رفع سلولیت و چربی سوزی در نواحی مختلف بدن بسیار مفید است.نحوه استفاده روغن های موضعی به این صورت است که چند قطره از روغن گیاهی موضعی را روزانه به مدت 15 الی 20 دقیقه بر روی نواحی مورد نظر ماساژ دهید.
- اگر می‌خواهید شکمتان را لاغر کنید، باید فضولات جمع‌شده و بلغم لزج چسبیده به معده را دفع کنید. ملینات مانند انجیر خیسانده شده، آلو و فلوس جزء ملینات ساده‌ای هستند که می‌توان در برنامه غذایی جای داد.
اگر دچار یبوست هستید، باید از مُسهلات استفاده کنید که بهتر است با توصیه پزشک و به اندازه مشخص مصرف شود. سنا یکی از مسهلاتی است که این روزها زیاد مصرف میشود اما عواقبی به همراه دارد؛ بنابراین بدون تجویز پزشک از سنا استفاده نکنید. - وعده غذایی ظهر، مضر بوده و بلغم و سودا را در بدن زیاد می کند و سبب غلظت خون می گردد. به همین دلیل در طب اسلامی و طب سنتی دو وعده مصرف غذا در صبح و نزدیک غروب توصیه شده است.ناهار نخوردن و به جای آن استراحت قیلوله موجب سلامتی و تناسب اندام است. این نوع عادت کردن به حذف ناهار، برای شما لاغری بدون بازگشت هدیه می آورد.
مزایای حذف تدریجی ناهار
ترک وعده نهار موجب تقویت ایمنی بدن، تناسب اندام، حفظ تعادل مزاج و رفع بیماری ها می شود.
افزایش سیستم ایمنی بدن
پیشگیری از چاقی
پیشگیری و درمان چربی خون
پیشگیری ودرمان قند خون ودیابت.
پیشگیری ودرمان کبدچرب
پیشگیری از ضعف حافظه ودرمان ضعف حافظه.
پیشگیری از غلبه دم ودرمان کمکی در مهار غلبه دم
پیشگیری از فشار زیاد به معده ودرمان کمکی جهت پاکسازی معده.
پیشگیری از ابتلاء به بیماریهای مختلف قلبی مانند انسدادها،ضعف عضلات ودرمان کمکی آن.
ترک تدریجی نهار موجب تقویت کلی بدن،ایجاد نشاط،جوانی،طول عمرو… میشود
خوردن یا نخوردن ؟
از منظر طب سنتی، حذف کردن وعده شام، نیرو و بنیه بدن را از بین برده و طبیعت بدن را تحلیل میبرد. بهترین فرمول غذا خوردن، وعده شام زود‌هنگام است. برای کاهش وزن، رعایت همین فرمول کارگشاست.
ادویه جات لاغری
پاپریکا، گرام ماسالا، میخک، بریانی، هل قراب، انیسون ستاره ای، جوز هندی، ریشه جوز، آویشن، سماق، کاکوتی، تخم گشنیز، بادیان ختایی، شقاقل، زنجبیل، دارچین و خردل خاصیت چربی سوزی بسیار بالایی دارند و استفاده از آنها در کنار غذاهای چرب توصیه میشود که استفاده از ادویه جات در افراد مبتلا به تپش قلب، گرم مزاج و مبتلایان خشکی پوست مضر است .
سرکه سیب
استفاده از سرکه سیب یا انگور خانگی و سکنجبین در برنامه غذایی افراد به کاهش وزن کمک میکند ؛ مصرف روزانه نصف استکان سرکه سیب خانگی به همراه دو قاشق غذا خوری زیره، یک داروی چربی سوز قوی است که در افراد دارای زخم معده منع مصرف دارد.
چند دمنوش مفید برای لاغری:
دمنوش لاک مغسول یک داروی گیاه قوی چربی سوز است، همچنین دمنوش گیاه چشوم پاکستانی در دوره یک ماه بسیار موثر است، استفاده از این داروی گیاهی در مبتلایان به پرکاری تیرویید توصیه نمی‌شود استفاده بیش از حد آن سبب ضعف بینایی در افراد میشود.
استفاده از دمنوش گزنه به همراه هل در مدت ۲۰ روز، در افراد دارای قند خون و اضافه وزن بسیار موثر است، که در افراد مبتلا به زخم معده توصیه نمی‌شود. مصرف چای سبز به همراه شیرین بیان و زیره به صورت ناشتا، در مدت یک تا یک و نیم ماه موجب کاهش وزن میشود، استفاده خودسرانه از چای سبز در طولانی مدت باعث کاهش فشار خون و ضعف اعصاب میشود، همچنین استفاده از دمنوش چای مکه قبل از خواب موجب کاهش وزن و تعدیل غلظت خون میشود.
دمنوش بارهنگ بهترین دارو برای دستگاه گوارش محسوب می شود که سبب رسوب زدایی از لوله گوارش می شود. افراد دچار اضافه وزن و چاقی می توانند هفته ای سه تا چهار مرتبه از دمنوش بارهنگ استفاده کنند. میزان استفاده از این دمنوش در اشخاص لاغر به یک تا 2 بار در هفته کاهش پیدا می کند.
خاکشیر نیز یکی دیگر از گیاهانی است که در برقراری تعادل ماده غذایی و جذب آن نقش موثری ایفا می کند، بنابراین در صورتی که افراد دمنوش بارهنگ و خاکشیر را به صورت منظم در رژیم غذایی خود مصرف کنند هرگز دچار اضافه وزن نمی شوند.
نوشیدن دمنوش چای سیاه همراه با لیمو عمانی سیاه نیز سبب تعادل وزن بدن، تسکین سیستم اعصاب مرکزی و تقویت کبد و قلب می شود.
دمنوش لاغری چای ترش
گیاه چای ترش به دلیل داشتن آنتی اکسیدان بسیار بالا به نو کردن بافت های بدن و همچنین چربی سوزی کمک بسیار زیادی میکند . برای مصرف این دمنوش موثر در لاغری میتوانید آنرا را از عطاری ها تهیه نمایید .
مواد لازم:
- گل چای ترش : ۱۰۰ گرم
- آب : ۱ لیوان معادل ۲۰۰ میلی لیتر
طرز تهیه:
آب را جوشیده و گل های چای ترش را در آن بیاندازید و اجازه دهید به مدت ۱۵ دقیقه در آب با حرارت ملایم بماند . سپس حرارت زیر چای را خاموش کرده و اجازه دهید ۱۰ دقیقه دیگر در همین حالت بماند سپس چای را صاف کرده و دو بار در طول روز میل کنید .این چای را در پارت های ۱۰ روزه مصرف کنید. هر ۱۰ روز یک بار به خودتان استراحت دهید و سپس ده روز دوم را شروع کنید . اینکار را تا رسیدن به وزن و سایز مطلوبتان در برنامه غذاییتان بگنجانید .
دمنوش مریم گلی با عسل و لیمو ترش
مواد لازم:
- مریم گلی تازه و یا خشک شده : ۱۵ گرم
- آب : ۱ لیتر
- آب لیمو ترش طبیعی : ۱ عدد
- عسل : یک قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
مریم گلی را به آب جوش اضافه کرده و اجازه دهید بیست دقیقه بجوشد . سپس حرارت را خاموش کرده و اجازه دهید ۱۵ دقیقه دیگر در این حالت بماند. دمنوش را صاف کرده و آب لیمو و عسل را به آن اضافه کنید .این درمان را در پارت های ۵ روز مصرف ، ۵ روز استراحت استفاده کنید . مصرف روزانه این دمنوش کمک شایانی به لاغری شکم و پهلو می کند .
استفاده از نوشیدنی کامبوجا یک محلول مفید و چربی سوز است، مصرف ترکیب آب ولرم، لیموترش به همراه عسل در مدت ۴۵ روز به صورت ناشتا، بدون هیچگونه رژیم غذایی موجب کاهش وزن میشود، همچنین کرفس بک گیاه لاغر کننده است که استفاده بیش از حد از آن موجب ایجاد سنگ کلیه میشود.
استفاده از ماست چکیده محلی، تخم کتان قرمز به همراه آویشن کمک شایانی به لاغری میکند، همچنین استفاده از حبوبات، ماش، جوی دوسر و انواع آش‌ها و سوپ‌ها بسیار موثر است که مصرف عدس در افراد دارای ضعف اعصاب و سودا مزاج توصیه نمی‌شود.
بادام درختی موجب کاهش اشتها و به دلیل کالری کم موجب اضافه وزن نمی‌شود، استفاده از پودر هسته، شاخه آلبالو و هسته خرما به همراه زیره در کاهش چربی‌های بدن تاثیر چشمگیری دارد، دمنوش تخم کرفس (در خانم ها) و دمنوش زنیان (در آقایان) موجب کاهش اشتها میشود.
روغن مالی قبل از ورزش
اگر می‌خواهید در مدت کمی از میزان چربی بدن خود کم کنید، ورزش کنید. دراز و نشست، ورزش‌های کششی و پیاده‌روی ساده‌ترین ورزش‌هاست که برای همگان مفید و امکان‌پذیر است. برای اینکه تاثیر ورزش بیشتر شود، روغن‌های گرم را قبل از ورزش به نواحی مورد نظر مالیده و حسابی چرب کنید.
استفاده از روغن‌های سیاه‌دانه، شوید و بابونه پیشنهاد اصلی ماست. روغن‌ها با طبیعت گرم خود، همراه حرارت ایجاد شده بعد از ورزش، به آب شدن چربی‌ها کمک کرده و در مدت کوتاهی تاثیر مناسبی در لاغری دارد. روغن را سمت راست شکم بمالید و کمی در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید. احساس گرما که شروع شد، ورزش را آغاز کنید.
نکته: کسانی که معده‌های گرمی دارند، بهتر است از این روغن‌مالی استفاده نکنند و به ورزش اکتفا کنند اما برای سردمزاجان و کسانی که معده‌های سرد دارند، علاوه بر لاغری، به هضم غذا کمک کرده و از نفخ و دل‌درد جلوگیری میکند.
طب سنتی
