گل ساعتی

گل ساعتی، گل بسیار زیبایی است که به شکل ساعت است و با وجود اینکه یک گیاه تزئینی به شمار می‌رود، اما خواص درمانی زیادی نیز دارد گل ساعتی با نام علمی Passiflora یکی از معمولی ترین و پرمصرف ترین آرام بخش های گیاهی است. اثرات درمانی گل ساعتی مربوط به فلاونوئیدها، آلکالوئیدها و قندهای موجود در آن است. گل ساعتی به نام‌های دیگری مثل مای پاپ، انگور شور یا انگور آلویی معروف است. این گیاه بومی آمریکای شمالی است و معمولا در کنار ترکیب دارویی و گیاهی بابونه و سنبل الطیب مصرف می‌شود. گلبرگ های گل ساعتی به رنگ آبی روشن، بنفش یا سفید است.این گیاه همچنین دارای میوه هایی (Passion Fruit ) به رنگ نارنجی می باشد که داخل آن تعدادی دانه های کوچک قرار دارد . این میوه خوراکی بوده و مصرف آن منعی ندارد .طبیعت این گیاه گرم و خشک می باشد.

خواص گل ساعتی

ضد آلزایمر، ضد پارکینسون: طی تحقیقاتی بر روی موش های آزمایشگاهی پس از استفاده از گل ساعتی آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد متوقف شد و شناخت و حرکت این حیوانات بهبود یافت. ویتکسین و آپیژنین که هر دو در گل ساعتی فراوان هستند، مقاومت زیادی در مقابل پارکینسون و آلزایمر از خود نشان دادند.برای کاهش لرزشهای افراد سالخورده 1 قاشق مرباخوری گل ساعتی را به همراه 2 استکان آب جوش دم کرده روزانه دو مرتبه موقع استراحت میل کنند.

ضد اضطراب و افسردگی: گل ساعتی حاوی آلکالوئیدها و فیتوکمیکال هایی مانند کامفرول و کوئرستین است که به بهبود خلق و کاهش هورمون‌های استرس بدن کمک می‌کند. ترکیبات موجود در این گیاه بر گیرنده‌های مغز اثر می‌گذارد و استرس فرد را کاهش می‌دهد. آلکالوئیدهای موجود در گل ساعتی مانند کریسین و بنزوفلاون می توانند گابا (گاما آمینو بوتریک اسید) در مغز را افزایش دهند. گابا یکی از مهار کننده های ناقل های عصبی است که مغز از آن برای ممانعت از هیجان بیش از حد و دستیابی به تعادل استفاده می کند. این ماده شیمیایی همچنین با وادار کردن سلول های مغز میزان افسردگی را کاهش می دهد. اگر افسردگی به یائسگی مربوط باشد، گل ساعتی می تواند موثرترین گیاه دارویی باشد.همچنین به اعصاب کمک می‌کند تا پیام درد را دریافت نکند. 

کنترل و کاهش قند خون: پوست میوه گل ساعتی زرد می تواند به کاهش مقاومت انسولین در افراد مبتلا به دیابت درجه دو کمک کند میوه گل ساعتی به عنوان یک جایگزین مکمل برای روش های مرسوم کنترل قند خون شناخته شده است.

درمان بی خوابی: گل ساعتی به عنوان یک شل کننده عضلات شناخته شده است که با رفع تنش می تواند افراد را به یک خواب راحت وادار کند گل ساعتی یک گیاه دارویی ضد اضطراب و آرام بخش ملایم است که می تواند خواب راحت را به افراد هدیه دهد.افزایش گابا در مغز می تواند اضطراب مرتبط با بی خوابی را کاهش دهد. ترکیب گل ساعتی و سنبل الطیب یکی از بهترین راهکارهای طبیعی درمان بی‌خوابی است؛ این ترکیب باعث می‌شود شما یک خواب طولانی و با کیفیت را در طول شب تجربه کنید. اگر مشکل اختلال خواب  دارید، بهتر است قبل از خواب یک فنجان دمنوش گل ساعتی بنوشید گل ساعتی مثل یک دیازپام قوی می‌تواند شما را به یک خواب عمیق و طولانی فرو ببرد. 

بهبود اسم:  ویتکسین، ایزوویتکسین و کریسین در گل ساعتی ممکن است آسم را از بین برده و از شش ها محافظت کنند. در مطالعاتی بر روی موش ها توانستند مولکول های التهاب زا را در شش ها مسدود کنند.جلوگیری از آسیب های اکسایشی و مرگ سلول ها، کاهش سطح IgE در واکنش های آلرژی، قطع تولید مخاط و ورم و درد از اثرات گل ساعتی بر بهبود این بیماری هستند.عصاره گل ساعتی درد ناشی از زخم ها و ضعف های عملکرد عصبی را بهبود می دهند.

ضد سرطان: ویتکسین و آپیژنین موجود در بذر گل ساعتی اثرات قوی ضد سرطان دارند؛ نوشیدن یک فنجان گل ساعتی به صورت روزانه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف مثل سرطان کبد، سرطان روده بزرگ، سرطان سینه و سرطان پروستات را کاهش دهد. همچنین برگ‌های گل ساعتی اثرات مثبت  شیمی درمانی را روی فرد بیمار افزایش می‌دهند و باعث تقویت سیستم ایمنی و دفاعی بدن می‌شوند.کریسین نیز همچنین می تواند انواع مختلفی از سلول های سرطانی را کشته و از گسترش آن جلوگیری کند. 

درمان بواسیر: استفاده از دم کرده گل ساعتی و نشستن در دم کرده این گیاه باعث درمان هموروئید(بواسیر) خواهد شد .

کاهش علائم یائسگی: گل ساعتی یک گیاه مفید برای قاعدگی و یائسگی خانم ها و کاهش علائم و درد مربوط به آنها است .درمان های هورمونی دارو محور بیش از آنکه فایده داشته باشند مضرات دارند و بر همین اساس سطح هورمون های زنانه به شکل خطرناکی دستکاری می شود. به علت عوارض جانبی خطرناک مرتبط با این روش درمان تهاجمی، بیشتر زنان برای خلاص شدن از این علائم به گل ساعتی روی آورده اند. چرا که علاوه بر هشدار به سیستم طبیعی بدن، گل ساعتی عملکردهای مناسب بدن را بهبود می دهد. گُرگرفتگی به عنوان یکی از عوارض شایع و آزار دهنده یائسگی بر کیفیت زندگی افراد یائسه تاثیر زیادی گذاشته و احساس سالم بودن را در آنان تضعیف می ‌کند، این گیاه می تواند علائم ناشی از یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه را تسکین و کاهش دهد .

تقویت چشم و درمان خشکی پوست: ویتامین آ موجود در آن به بدن کمک می کند تا رادیکال های آزاد که به پوست و بافت آسیب می رساند را از بین ببرد، علاوه بر آن قدرت دید را تقویت می کند. 

سلامت قلب: ویتکسین و آپیژنین و کریسین در آزمایشات حیوانات آسیب های قلبی را کاهش دادند و از آسیب سلول ها جلوگیری کردند.افزایش آنزیم های آنتی اکسیدان، مسدود کردن مولکول های التهاب آور، محافظت از سلولهای قلبی در مقابل مرگ، در لوله های آزمایش مشخص شد که ویتکسین از تصلب شرائین (گرفتگی عروق) قلب ممانعت می کند. آپیژنین و کریسین هم خطر حملات قلبی را کاهش می‌دهند. 

ضد التهاب: گل ساعتی با توجه به وجود ترکیبات مختلف آنتی اکسیدانی شناخته شده است .همچنین حاوی آلکالوئیدها، اسیدهای چرب، صمغ، مالتول، قند و انواعی از روغن فرار است. یکی از این ترکیبات بخصوص کوسرتین که مطالعه گسترده ای درباره آن انجام شده است بطور موثری بدن را در مقابل آسیب های رادیکال های آزاد حفظ می کند و آنزیم های مختلفی که باعث التهاب می شود را مهار می کند. این ترکیبات همچنین سیستم عصبی را آرام می کنند و به اعصاب کمک می کند تا پیام درد را دریافت نکنند وخطر ابتلاء به بیماری‌های مختلف را نیز کاهش می دهند. آنتی اکسیدان‌ها و فیتونوترینت‌های موجود در گل ساعتی دارای خواص ضد التهابی است؛ بنابراین می‌تواند التهاباتی را که منجر به بیماری می‌شود، کاهش دهد. دمنوش  گل ساعتی برای درمان آرتروز، بیماری‌های مفاصل، نقرس و بواسیر توصیه شده است. 

ضد یبوست:  پشن فروت (میوه های گل ساعتی) به دلیل داشتن مواد ملین و با داشتن فیبر فراوان محرک سیستم گوارشی است و  در درمان یبوست و بیماری های گوارشی موثر است .

کمک به علائم ترک اعتیاد: ترک اعتیاد به مواد مخدر کار آسانی نیست.هنگامی که افراد تصمیم به ترک این مواد میگیرند و از مصرف آن دوری میکنند در آنها علائمی به وجود می آید.علائمی مانند تحریک پذیری، بی خوابی و رفتار دمدمی مزاج و ...استفاده های پشت سر هم از گل ساعتی می تواند در کاهش علائم ترک مواد مخدر کمک کننده باشد. 

کاهش فشار خون: عصاره گل ساعتی می‌تواند سطح یک آنزیم آنتی اکسیدان را افزایش و سطح لیپیدهای اکسید شده را که از تجزیه مواد زائد به وجود می‌آید، کاهش دهد. علاوه بر این آلکالوئیدهای هارمان موجود در این گیاه می‌تواند به شل شدن عضلات و اتساع(باز شدن) عروق کمک کند و در نتیجه فشار خون را کاهش می‌دهد. همچنین این گیاه می‌تواند ضربان قلب را تنظیم کند. استفاده از یک فنجان دمنوش گل ساعتی به صورت روزانه می تواند به تعدیل فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا کمک کند. در اینجا یک نکته حائز اهمیت است برای افرادی که از داروهای مرتبط با فشارخون استفاده می کنند، که همزمان با استفاده از این داروها گل ساعتی را ننوشن زیرا فشار خون را به طور خیلی خطرناکی پایین می آورد.

ضد سرفه: سرفه کردن های غیر قابل کنترل ممکن است مانع از تنفس عادی شود. در یک آزمایش بالینی درمان با 500 میلی گرم از عصاره گل ساعتی، مانع سرفه و به تنفس عادی کمک کرد. 

بهبود علائم بیش فعالی: اختلال بیش فعالی به عنوان یک نگرانی در حال افزایش بین کودکان و نوجوانان در سالهای اخیر به اثبات رسیده است. داروهای مرسوم در حالی که مقداری روی علائم اختلال بیش فعالی موثر هستند، اغلب باعث مشکلات بیشتر شده و عوارض جانبی آن از فواید آن بیشتر بوده است اخیراً استفاده از گل ساعتی به صورت رایج تری یک راهکار طبیعی برای این اختلالات رفتاری رواج پیدا کرده است. اگر شما یک کودک بیش فعال دارید، دمنوش گل ساعتی می‌تواند هورمون های بدن را تنظیم و بیش فعالی و علائم آن را کنترل کند. 

سایر خواص گل ساعتی

*  سرشار از ویتامین : این میوه منبع خوب ویتامین های آ ، ث و پتاسیم است 

* ضد رعشه ؛ بدین منظور از دم کرده این گیاه استفاده کنید .
* مُسکن
*  ضد تشنج
* تسکین سردرد
*  بهبود سرگیجه

* کاهش چوبی خون
* کاهش کلسترول
* کاهش وزن ؛ استفاده از میوه این گیاه
* ضد حساسیت
* ضد کرم
*  اختلال در تنوس عضلانی(انقباض خفیف و پیوسته ماهیچه) 

تداخلات دارویی:

گل ساعتی تاثیر فوق العاده ای بر مغز دارد و ممکن است با داروهای اعصاب و روان تداخل داشته باشد. 

همچنین گل ساعتی ممکن است تداخلات خطرناکی با داروهای ضد افسردگی داشته باشد.

 با توجه به پتانسیل کاهش گلوکز گل ساعتی، ممکن است اثرات داروهای ضد دیابتی را افزایش دهد و منجر به کاهش شدید قند خون شود.

شما همواره باید قبل از مصرف هر دارویی به همراه گل ساعتی با یک پزشک یا داروساز مشورت کنید.

مضرات و موارد منع مصرف

گل ساعتی معمولا یک گیاه ایمن به حساب می آید و عوارض خاصی ندارد. با این وجود زیاده روی در مصرف آن می تواند این عوارض را به همراه داشته باشد:

- خواب آلودگی

- سرگیجه

- گیجی

- حالت تهوع

- مصرف‌ این‌ دارو، در کودکان‌ زیر دوسال‌ و در افراد با سابقه‌ آلرژی‌ غذایی‌ وگیاهی‌ منع‌ شده‌ است‌.

- مصرف بیش از حد این گیاه موجب اسهال می شود . 

- این‌ دارو برای زنان‌ حامله‌ و یا شیرده‌ منع مصرف‌ دارد.

- برای افراد مبتلا به ناراحتی های شدید گوارشی منع مصرف دارد. 

- مقدار مصرف‌ در افراد بالای‌ ۶۵ سال‌ باید از مقادیر کم‌ شروع‌ شده‌ و میزان‌ مصرف‌ به‌ مرور افزایش‌ یابد تا به‌ حد افراد عادی‌ برسد. 

-  از مصرف این گیاه قبل از رانندگی پرهیز کنید زیرا موجب خواب آلودگی می‌شود . 

در هرحال‌ باید زیر نظر پزشک‌ متخصص طب سنتی مصرف شود.